Από τις 17 Ιανουαρίου η Ρωσία βρίσκεται κάτω από συνεχείς συγκεντρώσεις και κινητοποιήσεις που δέχονται την άγρια καταστολή του κράτους. Παρά τις χιλιάδες συλλήψεις και τις άθλιες συνθήκες κράτησης των συλληφθέντων διαδηλωτών, η οργή της ρωσικής κοινωνίας εξακολουθεί να βγάζει χιλιάδες στους δρόμους. Αξίζει λοιπόν να δούμε ποια είναι τα γεγονότα που οδήγησαν σε αυτές τις κινητοποιήσεις.
Η απόπειρα δολοφονίας του Ναβάλνι και η σύλληψή του
Τον περασμένο Αύγουστο, ο Αλεξέι Ναβάλνι, δικηγόρος και πολιτικός, γνωστός για την κριτική που ασκεί στον Πούτιν, μεταφέρθηκε εσπευσμένα στο Βερολίνο, έχοντας δηλητηριαστεί από πράκτορες του Κρεμλίνου, με τη χρήση του νευροτοξικού παράγοντα Νόβιτσοκ. Αφού πάλεψε για να παραμείνει ζωντανός, πέντε μήνες μετά αποφάσισε να επιστρέψει στη Ρωσία.
Στις 17 Ιανουαρίου το αεροπλάνο που θα επέστρεφε τον Αλεξέι Ναβάλνι στη Μόσχα, λίγα λεπτά πριν προσγειωθεί στο αεροδρόμιο Βνούκοβο, όπου τον περίμεναν υποστηρικτές του, έλαβε την εντολή να κατευθυνθεί και να προσγειωθεί σε άλλο αεροδρόμιο. Ο Ναβάλνι συνελήφθη κατά τον έλεγχο των διαβατηρίων, με την κατηγορία πως παραβίασε τους όρους αναστολής της ποινής του για μια παλιά καταδίκη για απάτη με μια εταιρεία καλλυντικών όσο βρισκόταν στο Βερολίνο.
Στη συνέχεια μεταφέρθηκε σε τοπικό αστυνομικό τμήμα όπου μετά από μία δικαστική ακρόαση παρωδία και χωρίς να τον εκπροσωπεί δικηγόρος, ο Ναβάλνι προφυλακίστηκε. Την επόμενη μέρα, ο Ναβάλνι κυκλοφόρησε ένα βίντεο για τη διαφθορά της οικογένειας Πούτιν, όπου ισχυρίζεται πως ο Πούτιν κατασκεύασε ένα παλάτι στη Μαύρη Θάλασσα με κόστος πάνω από ένα δισεκατομμύριο δολάρια. Μέσα σε μια ώρα πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι είχαν δει το βίντεο, ενώ μέχρι το τέλος της εβδομάδας, είχαν καταγραφεί πενήντα εκατομμύρια προβολές.
Παράλληλα ο Ναβάλνι κάλεσε τους Ρώσους να βγουν σε κινητοποιήσεις, πυροδοτώντας το κύμα διαδηλώσεων που γνωρίζει η Ρωσία τις τελευταίες ημέρες. Ποιος είναι όμως ο Ναβάλνι και πώς κατάφερε να εμπνεύσει αυτές τις κινητοποιήσεις;
Ένας επιχειρηματίας που «κήρυξε πόλεμο» στον Πούτιν
Ο Ναβάλνι είναι επιχειρηματίας που ξεκίνησε την πολιτική του πορεία τοποθετημένος στα δεξιά, φλερτάροντας συχνά και με την ακροδεξιά. Πριν όμως από μερικά χρόνια, έκανε μία ενδιαφέρουσα στροφή, παίρνοντας για παράδειγμα απόσταση από τις παλαιότερες δεξιές του θέσεις για το μεταναστευτικό.
Ο Ναβάλνι είναι γνωστός και δημοφιλής κυρίως λόγω του «πολέμου» που ξεκίνησε ενάντια στη διαφθορά στο ρωσικό κράτος και την Κυβέρνηση Πούτιν. Την ίδια ώρα όμως, η λαϊκιστική ρητορική του αποτελεί πόλο έλξης για μεγάλα στρώματα της νεολαίας που τα τελευταία χρόνια έχουν μετατοπιστεί προς αριστερές θέσεις. Η νεολαία σήμερα βρίσκεται αντιμέτωπη με το υψηλό κόστος της εκπαίδευσης, την επισφαλή εργασία και τους χαμηλούς μισθούς, με τα κόμματα του κατεστημένου, συμπεριλαμβανομένου και του κομμουνιστικού κόμματος, να είναι ανίκανα να προβάλουν κάποια εναλλακτική.
Έτσι, από τη μία οι κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες και από την άλλη το μένος με το οποίο αντιμετωπίζει ο Πούτιν και οι μυστικές υπηρεσίες τον Ναβάλνι, αποτέλεσαν το απαραίτητο μείγμα που έβγαλε τη νεολαία στους δρόμους.
Χιλιάδες διαδηλωτές στους δρόμους, χιλιάδες συλλήψεις από την αστυνομία
Από τις πρώτες ώρες της σύλληψης του Ναβάλνι, χιλιάδες Ρώσοι βγήκαν στους δρόμους, με κεντρικό αίτημα την απελευθέρωσή του. Καθώς οι μέρες περνούσαν, οι διαδηλώσεις συνεχίζονταν.
Την Κυριακή 24 Ιανουαρίου, μία εβδομάδα μετά τη σύλληψη του, σε πάνω από εκατό πόλεις διοργανώθηκαν εξαιρετικά μαζικές συγκεντρώσεις. Από κάποιες εκατοντάδες μέχρι χιλιάδες Ρώσων βγήκαν στους δρόμους, αψηφώντας ακόμα και τις συνθήκες παγετού που επικρατούσαν σε πολλές περιοχές, όπως για παράδειγμα στη Γιακουτίγια, όπου η θερμοκρασία ήταν πενήντα βαθμοί κάτω από το μηδέν (-50οC)! Σύμφωνα με το Reuters, στη Μόσχα συγκεντρώθηκαν σαράντα χιλιάδες διαδηλωτές.
Το καθεστώς αντέδρασε με βιαιότητα απέναντι στον Ναβάλνι και τους διαδηλωτές.
Οι δρόμοι σε ολόκληρη τη χώρα ήταν γεμάτοι με «Κοσμοναύτες» (ειδική ομάδα της αστυνομίας που αποκαλείται έτσι λόγω των μεγάλων κρανών της στολής τους) έτοιμους να επιτεθούν στους διαδηλωτές. Η αστυνομική βία ήταν ακραία και οι συλλήψεις ξεπέρασαν τις 3.000.
Παράλληλα, στις 3 Φεβρουαρίου εκδικάστηκε η υπόθεση της παραβίασης της αναστολής του Ναβάλνι, με το Δικαστήριο να αποφασίζει την κάθειρξή του για 2 χρόνια και 8 μήνες.
Αυτή η απόφαση είχε σαν αποτέλεσμα να καλεστούν εκ νέου συγκεντρώσεις και πορείες, οι οποίες για μία ακόμα φορά δέχτηκαν βάναυση καταστολή, ενώ σύμφωνα με τη ΜΚΟ OVD-Info, μία οργάνωση που έχει στόχο να καταγράφει τις πολιτικές διώξεις στη Ρωσία, συνολικά την περίοδο του κινήματος πάνω από 11.000 άνθρωποι έχουν συλληφθεί.
Παράλληλα, υπάρχουν καταγγελίες για τις άθλιες συνθήκες κράτησης των συλληφθέντων: σε κάποιες περιπτώσεις τους είχαν μέσα σε λεωφορεία για πολλές ώρες, χωρίς να τους μεταφέρουν στα αστυνομικά τμήματα και χωρίς να τους δίνουν νερό ή να τους επιτρέπουν να πάνε στην τουαλέτα. Σε άλλες περιπτώσεις 28 άτομα βρέθηκαν κλεισμένα σε ένα κελί που προορίζεται για 8, ή σε κελιά που είχαν κρεβάτια χωρίς στρώματα κ.α.
Ποιόν φοβάται ο Πούτιν;
Σε πολλές από τις συγκεντρώσεις και πορείες δεν υπάρχουν πανό και πικέτες και όπου υπάρχουν, κυριαρχούν τα συνθήματα «Λευτεριά στον Ναβάλνι», «Λευτεριά στους πολιτικούς κρατούμενους» αλλά και «Κάτω ο Πούτιν».
Σίγουρα ο Ναβάλνι με την κριτική που ασκεί στο καθεστώς του Πούτιν, θεωρήθηκε αρκετά επικίνδυνος ώστε να γίνει μία απόπειρα δολοφονίας εις βάρους του και να βρεθεί στη συνέχεια στη φυλακή.
Αυτή όμως είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Αυτό που πραγματικά φοβάται ο Πούτιν και η ρωσική άρχουσα τάξη είναι η ίδια η κοινωνία, που ασφυκτιά κάτω από την ηγεμονία του, τη στέρηση δημοκρατικών δικαιωμάτων, τη φτώχεια και την ανεργία. Η σκληρή τιμωρία του Ναβάλνι, έχει στόχο αφενός να φιμώσει την κριτική του, αφετέρου θέλει να στείλει ένα ηχηρό μήνυμα. Πως όποιος αντιδρά και αντιστέκεται, θα έχει την ίδια μοίρα με αυτόν. Η άγρια καταστολή των κινητοποιήσεων και οι χιλιάδες συλλήψεις διαδηλωτών, έκαναν αυτό το μήνυμα ακόμα πιο ηχηρό.
Την ίδια ώρα, όσοι συμμετέχουν στις συγκεντρώσεις γνωρίζουν εκ των προτέρων πως θα βρεθούν αντιμέτωποι με την καταστολή και την πιθανότητα σύλληψης. Αλλά παρόλα αυτά δεν πτοούνται. Και αυτό είναι η πιο ζωντανή απόδειξη πως ο Πούτιν έχει όντως σοβαρούς λόγους να φοβάται τη συσσωρευμένη οργή και αγανάκτηση της ρωσικής κοινωνίας.
