Στις 26/9 η Πρωτοβουλία συνεννόησης για τη διαχείριση των απορριμμάτων (ΠΡΩΣΥΝΑΤ) στην οποία συμμετέχει το Ξεκίνημα, με επιστολή προς τη νέα περιφερειάρχη Αττικής Ρ. Δούρου ζητούσε την αποσαφήνιση των θέσεων της νέας περιφερειακής αρχής για στο θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων[1]. Παρά το γεγονός ότι η ίδια η ΠΡΩΣΥΝΑΤ δεν έλαβε απάντηση, επί της ουσίας τα ερωτήματα που έθετε απαντήθηκαν σε μεγάλο βαθμό από την επιστολή της νέας περιφερειάρχη προς τους δήμους[2]. Με την επιστολή αυτή, τους ενημερώνει για την πρόθεσή της να καταργήσει τους διαγωνισμούς για τις 4 νέες μονάδες που προβλέπονταν από τον Περιφερειακό Σχεδιασμό για τη Διαχείριση των Απορριμμάτων (ΠΕΣΔΑ). Ταυτόχρονα τους καλεί να αναλάβουν δράσεις στη λογική της αποκεντρωμένης διαχείρισης των σκουπιδιών.
Η εξέλιξη αυτή είναι αναμφισβήτητα ένα θετικό βήμα, που δημιουργεί δυνατότητες για τη σταδιακή εφαρμογή ενός νέου μοντέλου διαχείρισης. Ενός μοντέλου που θα βασίζεται στη διαλογή στην πηγή, την ανακύκλωση και την κομποστοποίηση, σε μικρής κλίμακας τοπικές εγκαταστάσεις. Πρόκειται για μια μέθοδο περιβαλλοντικά φιλική, που μπορεί να δημιουργήσει έσοδα και θέσεις εργασίες για τους δήμους που θα την εφαρμόσουν, μακριά από τις λογικές των φαραωνικών έργων που σχεδιάζει η κυβέρνηση. Αν τα σχέδια της κυβέρνησης εφαρμοστούν, θα λειτουργήσουν καταστροφικά για την κοινωνία (τεράστιο κόστος και περιβαλλοντική υποβάθμιση) χαρίζοντας ταυτόχρονα μεγάλα κέρδη στους λεγόμενους «σκουπιδιεργολάγους».
Η μάχη αυτή βέβαια μόλις έχει πραγματικά αρχίσει. Προκειμένου να μπει σε λειτουργία το νέο μοντέλο (έστω και σε ένα μικρό αριθμό δήμων σε πρώτη φάση), προκειμένου να ανατραπεί οριστικά ο ΠΕΣΔΑ που απειλεί το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία, η Περιφέρεια οφείλει να πάρει πιο τολμηρές πρωτοβουλίες σε αυτή την κατεύθυνση. Οφείλει να αναλάβει η ίδια να ξεκινήσει μια αναλυτική εκστρατεία ενημέρωσης προς την κοινωνία για τους λόγους για τους οποίους απορρίπτονται οι ΧΥΤΑ και η «θερμική επεξεργασία» (δηλαδή την καύση των σκουπιδιών) που προβλεπόταν από την κυβέρνηση και την προηγούμενη περιφερειακή αρχή. Να αναλάβει επίσης, με στενή συνεργασία και στήριξη προς τους δήμους που κινούνται στη λογική της αποκεντρωμένης διαχείρισης την επιτάχυνση της έναρξης λειτουργίας του εναλλακτικού μοντέλου.
Παρακάτω δημοσιεύουμε την ανακοίνωση της ΠΡΩΣΥΝΑΤ για την επιστολή Δούρου προς τους δήμους.
Ένα πρώτο θετικό βήμα, που δεν πρέπει να μείνει μετέωρο
H επιστολή της νέας Περιφερειάρχη προς τους Δήμους, με την οποία θέτει 3 προτεραιότητες:
- το σταδιακό κλείσιμο της ΟΕΔΑ της Φυλής
- την ακύρωση των διαγωνιστικών διαδικασιών για τις 4 φαραωνικές μονάδες επεξεργασίας σύμμεικτων με ΣΔΙΤ
- τη ριζική αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ
και με βάση αυτές καλεί τους Δήμους να καταρτίσουν τοπικά σχέδια διαχείρισης ως το τέλος του 2014, αποτελεί αναμφισβήτητα μια θετική εξέλιξη. Είναι το πρώτο βήμα, που δεν πρέπει όμως να μείνει μετέωρο.
Είναι αποτέλεσμα της επίμονης δουλειάς συλλογικοτήτων και ενεργών πολιτών που τα τελευταία χρόνια αναδεικνύουν τη μοναδική λύση στη διαχείριση των απορριμμάτων: την αποκεντρωμένη διαχείριση με κοινωνικό έλεγχο και συμμετοχή.
Είναι ευκαιρία για τις δημοτικές αρχές να δρομολογήσουν την εφαρμογή τοπικών σχεδίων, μειώνοντας τα έξοδά τους, προστατεύοντας το περιβάλλον και τις θέσεις εργασίας στην καθαριότητα.
Τώρα είναι η ώρα η νέα περιφερειακή αρχή να περάσει από τις διακηρύξεις στις πράξεις. Έτσι μπορεί να κλείσει το στόμα στο μέτωπο διαπλεκόμενων συμφερόντων, που υποστηρίζει ότι με την ακύρωση των διαγωνισμών για τις 4 φαραωνικές ΟΕΔΑ «θα μας πνίξουν τα σκουπίδια».
Όπως έχει επισημάνει η ΠΡΩΣΥΝΑΤ και με προηγούμενη επιστολή της, αυτά που επείγουν είναι:
- Η σαφής περιγραφή και θεσμική κατοχύρωση του νέου μοντέλου διαχείρισης, μέσα από τον αναθεωρημένο ΠΕΣΔΑ, του οποίου το σχέδιο θα πρέπει να δοθεί άμεσα για δημόσια διαβούλευση.
- Η ενθάρρυνση και στήριξη των δήμων στην εφαρμογή τοπικών σχεδίων διαχείρισης απορριμμάτων, μέσα από την παροχή της σχετικής τεχνογνωσίας.
- Ο αναπροσανατολισμός των δημόσιων πόρων για το περιβάλλον στη χρηματοδότηση δημόσιων αποκεντρωμένων υποδομών και δράσεων.
Επισημαίνουμε, επίσης, ότι η ακύρωση των σχεδίων των λόμπυ των μεγάλων κατασκευαστών και των τραπεζών, δεν πρέπει να σημαίνει ότι θ’ ανοίξει ο χώρος σε μια μικρότερης εμβέλειας «πράσινη επιχειρηματικότητα», που ζητά από τους Δήμους να εναποθέσουν τα απορρίμματά τους σε «έξυπνες λύσεις» και στην ιδιωτικοποίηση του οφέλους, που θα μπορούσαν να έχουν οι τοπικές κοινωνίες.
