Της Ελένης Μήτσου
Την τελευταία δεκαετία οι κυβερνήσεις του πάλαι ποτέ δικομματισμού «σπάσανε», το σιδηρόδρομο σε «χίλια» κομμάτια… ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ, ΓΑΙΑΟΣΕ, ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ΕΕΣΣΤΥ.
Τώρα ήρθε η ώρα να ξεχωρίσει η ήρα από το στάρι. Τα κομμάτια που μπορούν να φέρουν κέρδη αποσπώνται από το Δημόσιο και χαρίζονται έναντι συμβολικού ποσού στο ιδιωτικό κεφάλαιο.
Σύμφωνα βέβαια με την προπαγάνδα των τελευταίων χρόνων, οι ιδιώτες που θα αγοράσουν τα «σπασμένα» του ΟΣΕ χάρη θα μας κάνουν, αφού η εταιρία είναι ελλειμματική και ο Έλληνας φορολογούμενος είναι υποχρεωμένος να επιδοτεί ένα βαρέλι δίχως πάτο.
Το έργο αυτών των σωτήρων θέλησε να διευκολύνει η 1η Μνημονιακή κυβέρνηση (του ΓΑΠ) και γι’ αυτό αποφάσισε να αναλάβει το Δημόσιο όλα τα χρέη του οργανισμού που ανερχόταν γύρω στα 11 δις. Έτσι θα μπορούσε να τον παραδώσει στους ιδιώτες χωρίς «βαρίδια».
Πώς δημιουργήθηκαν τα χρέη του ΟΣΕ;
Το 70% των 11 δισ. €, ήταν χρέη που είχαν δημιουργήσει οι ίδιες ελληνικές κυβερνήσεις των ΠΑΣΟΚ και ΝΔ που κατηγορούσαν (και συνεχίζουν να κατηγορούν) τον ελληνικό σιδηρόδρομο ως ελλειμματικό!
Για δεκαετίες οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν κατέβαλαν στον ΟΣΕ τα χρήματα που ήταν υποχρεωμένες να καταβάλλουν και αφορούσαν:
- χρήματα στη βάση συμφωνιών με την Ε.Ε. για συγχρηματοδότηση του εκσυγχρονισμού και των υποδομών του ΟΣΕ!
- χρήματα για επενδύσεις σε τροχαίο υλικό και για τα οποία είχαν υπογράψει προγραμματικές συμφωνίες!
- χρήματα που όφειλαν στα πλαίσια των υποχρεώσεων που προκύπτουν για μια δημόσια υπηρεσία, δηλαδή την επιδότηση άγονων γραμμών, μειωμένα ή δωρεάν εισιτήρια για συγκεκριμένες κατηγορίες πολιτών, κ.α. την ίδια στιγμή που τα αντίστοιχα ποσά καταβαλλόταν κανονικά στις ιδιωτικές ακτοπλοϊκές και αεροπορικές εταιρίες, στα ιδιωτικά ΚΤΕΛ κοκ!
Μην καταβάλλοντας τα παραπάνω ποσά, οι ελληνικές κυβερνήσεις υποχρέωναν τον ΟΣΕ να πάρει δάνεια από τις εμπορικές τράπεζες, με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου! Με αυτό τον τρόπο πετύχαιναν δύο στόχους: Πρώτο, να προσφέρουν εύκολα και μεγάλα δώρα στους «φίλους» τους, τους τραπεζίτες (τόκους δανείων κοκ). Δεύτερο, να οδηγήσουν τον ΟΣΕ σε υπερχρέωση έτσι ώστε στη συνέχεια να τον καταγγείλουν ως σπάταλο, ελλειμματικό κοκ και να τον ξεπουλήσουν.
Ανακεφαλαιώνουμε: τα χρέη του ΟΣΕ συμψηφίστηκαν με τα υπόλοιπα δημόσια χρέη (αυτά για το οποία μπήκαμε στα Μνημόνια) και ο λογαριασμός στάλθηκε στους Έλληνες εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα. Οι κερδοφόρες θυγατρικές του ΟΣΕ περιμένουν, χωρίς «βαρίδια», τους νέους τους ιδιοκτήτες και διευθυντές για να τους χαρίσουν κέρδη.
Οι πρώτες στο σφυρί
Οι πρώτες από τις θυγατρικές του ΟΣΕ που αποφάσισε η τρικομματική κυβέρνηση να ξεπουλήσει είναι η ΤΡΑΙΝΟΣΕ και η ΕΕΣΣΤΥ.
Η ΤΡΑΙΝΟΣΕ είναι η εταιρία που παρέχει το έργο μεταφοράς επιβατών και εμπορευμάτων. Διακινεί σε ετήσια βάση 15 εκατομμύρια επιβάτες και 4,5 εκατομμύρια τόνους εμπορευμάτων και αποτελεί μονοπώλιο στην Ελλάδα.
Η ΕΕΣΣΤΥ (Ελληνική Εταιρεία Συντήρησης Σιδηροδρομικού Τροχαίου Υλικού) δημιουργήθηκε με ειδικό νόμο το Δεκέμβρη του 2012. Στόχος ήταν να συγκεντρωθούν όλες οι υπηρεσίες συντήρησης επισκευής και ανακατασκευής σε μια εταιρία έτοιμη για ιδιωτικοποίηση.
Από τις αρχές Απρίλη οι δυο αυτές εταιρίες εντάχθηκαν στο ΤΑΙΠΕΔ (την εταιρία που έχει συσταθεί για να ξεπουληθεί η δημόσια περιουσία) και η διαδικασία της πώλησης σχεδιάζεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του καλοκαιριού.
Οι συνέπειες της ιδιωτικοποίησης για τους εργαζόμενους…
Όσον αφορά στους εργαζόμενους, δεν υπάρχει κανένας ιδιώτης που θα εγγυηθεί τις θέσεις εργασίας τους.
Ήδη οι μελέτες για τον καθορισμό του ελάχιστου αριθμού εργαζομένων με τον οποίο μπορούν να δουλέψουν οι εταιρίες (και κυρίως η ΕΕΣΣΤΥ) βλέπουν το φως της δημοσιότητας (βλ. π.χ. Το Βήμα 18/12/2012).
Αντίστοιχα, δεν υπάρχει κανένας ιδιώτης που θα εγγυηθεί στους εργαζόμενους ότι δεν θα μειώσει περισσότερο τις αποδοχές τους.
Το ιδιωτικό κεφάλαιο θα επενδύσει στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ και την ΕΕΣΣΤΥ για να βγάλει κέρδη. Ένα βασικό μέσο κερδοφορίας είναι η συμπίεση του εργατικού κόστους, κοινώς η μείωση των μισθών.
… για το επιβατικό κοινό
Όσον αφορά στο επιβατικό κοινό του ΟΣΕ, το τι θα ακολουθήσει δεν χρειάζεται να το «ψάχνουμε» αφού υπάρχει ήδη η εμπειρία από τις ιδιωτικοποιήσεις στην υπόλοιπη Ευρώπη. Η Αγγλία, η «μάνα» των ιδιωτικοποιήσεων, μας προσφέρει το καλύτερο παράδειγμα καθώς, αυτή τη στιγμή:
- Έχει τα πιο ακριβά εισιτήρια τρένου σε όλη την Ευρώπη.
- Το κράτος αναγκάζεται να επιδοτεί με μεγαλύτερα ποσά τους ιδιωτικούς σιδηρόδρομους απ’ ότι όταν αυτοί ήταν δημόσιοι.
- Και η ασφάλεια έχει μειωθεί κατακόρυφα, με απανωτά δυστυχήματα.
«Λογικά» δεν είναι όλα τα πιο πάνω; Η ιδιωτική εταιρεία δεν ενδιαφέρεται να προσφέρει κανενός είδους κοινωνικό έργο, ενδιαφέρεται για ένα και μόνο πράγμα: τα κέρδη της. Επομένως, θα ακριβύνει τα εισιτήρια, θα απαιτεί διαρκώς νέες επιδοτήσεις από το δημόσιο και θα παραμελεί όχι απλά τον εκσυγχρονισμό αλλά ακόμα και τη συντήρηση των δικτύων και της ασφάλειας, για να μειώνει τα κόστη της.
Τι κάνει η ΠΟΣ;
Θα περίμενε κανείς η ΠΟΣ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Σιδηροδρομικών), αντιμέτωπη με την ιδιωτικοποίηση, να έχει φορέσει τα χρώματα του πολέμου. Ωστόσο μέχρι σήμερα έχει καλέσει μόλις μια 3ήμερη απεργία και κάποιες στάσεις εργασίας, χωρίς να φαίνεται στον ορίζοντα κάποια κλιμάκωση.
Η βασική εξήγηση γι’ αυτό είναι ότι η ΠΟΣ ελέγχεται από την ΠΑΣΚΕ, ενώ δεύτερη σε ψήφους είναι η ΔΑΚΕ. Με αυτή την ηγεσία και τους εργαζόμενους να μην έχουν καταφέρει να οργανωθούν «από τα κάτω» ώστε να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους, είναι αναμενόμενο οι όποιες κινητοποιήσεις καλούνται να είναι για την τιμή των όπλων και όχι με στόχο την ανατροπή των σχεδίων της κυβέρνησης.
