3,7 τρισ. δολάρια έχει κοστίσει σύμφωνα με το Διεθνή Οργανισμό Εργασίας (ILO) η κρίση του κορονοϊού στους εργαζόμενους του πλανήτη με τη μορφή της μείωσης των ωρών εργασίας, της υποχρεωτικής αναστολής εργασίας ή της οριστικής απόλυσης, με τις γυναίκες και τους νέους εργαζόμενους να επηρεάζονται σε μεγαλύτερο βαθμό.
Το ποσό αυτό είναι σχεδόν ίσο με τα κέρδη που είχαν οι δισεκατομμυριούχοι της γης μέσα σε λίγους μόλις μήνες, ανακτώντας πλήρως τις απώλειες που υπέστησαν στην αρχή της πανδημίας – 3,9 τρισ. σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Oxfam με τίτλο «Ο ιός της ανισότητας».
Η καθημερινότητα των πλατιών στρωμάτων της κοινωνίας στην εποχή της πανδημίας, δεν είναι μόνο γεμάτη με σοβαρούς κινδύνους για την υγεία τους και τεράστιους περιορισμούς, αλλά και με ακραία ανισότητα. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι αυτό δεν αποτελεί είδηση. Όταν όμως έρχονται στη δημοσιότητα στοιχεία όπως τα παρακάτω, η γενική αυτή διαπίστωση γίνεται εξοργιστική.
Η εκτίναξη του πλούτου…
- Οι 1.000 πλουσιότεροι δισεκατομμυριούχοι του κόσμου ανέκτησαν τις οικονομικές απώλειες που υπέστησαν στην πρώτη φάση της πανδημίας εξαιτίας της μεγάλης βουτιάς στα χρηματιστήρια, μέσα σε εννέα μήνες. Το παραπάνω στοιχείο γίνεται ακόμη πιο εντυπωσιακό αν συγκριθεί με το γεγονός ότι μετά την οικονομική κρίση του 2008, οι περιουσίες των δισεκατομμυριούχων χρειάστηκαν πέντε χρόνια για να επανέλθουν στα προ κρίσης επίπεδα.
- Μεταξύ 18 Μάρτη και 31 Δεκέμβρη του 2020 ο πλούτος των δισεκατομμυριούχων αυξήθηκε κατά 3,9 τρισ. δολάρια. Σήμερα ο συνολικός τους πλούτος αγγίζει τα 11,95 τρισ.
- Οι 10 ισχυρότεροι δισεκατομμυριούχοι του κόσμου είδαν τον πλούτο τους να αυξάνεται κατά 540 δισ. δολάρια μέσα στο ίδιο διάστημα. Η αύξηση αυτή θα μπορούσε να εξασφαλίσει εμβόλια ενάντια στον κορονοϊό για όλο τον πληθυσμό του πλανήτη και να εξασφαλίσει ότι κανείς δε θα βρεθεί σε συνθήκες φτώχειας εξαιτίας του.
- Τον Σεπτέμβρη του 2020 ο Τζεφ Μπέζος, ιδιοκτήτης της Amazon, θα μπορούσε να δώσει σε κάθε έναν από τους 876.000 υπαλλήλους της εταιρείας bonus 105.000 δολαρίων και να εξακολουθήσει να είναι τόσο πλούσιος όσο ήταν πριν την πανδημία.
- Ανάμεσα στο Μάρτη και τον Αύγουστο του 2020, οι δισεκατομμυριούχοι στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική αύξησαν τον πλούτο τους κατά 20%. Τα επιπλέον ποσά που κέρδισαν είναι διπλάσια από όσα ξόδεψε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) μέσα στο ίδιο διάστημα σαν έκτακτη ενίσχυση των παραπάνω περιοχών για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Είναι επίσης πέντε φορές μεγαλύτερα από την έκτακτη ενίσχυση των Ηνωμένων Εθνών προς τις ίδιες περιοχές.
…και η εξάπλωση της φτώχειας
- Σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο το 56% του πληθυσμού ζει με 1,5 έως 8 περίπου ευρώ την ημέρα.
- 501 εκατομμύρια επιπλέον άνθρωποι θα βρεθούν να ζουν με λιγότερο από 4,5 ευρώ τη μέρα μέχρι το 2030 αν η ανισότητα συνεχίσει να αυξάνεται με ποσοστό 2% το χρόνο.
- Το 84% των δανείων λόγω πανδημίας που έδωσε το ΔΝΤ συνοδεύονταν με την παρότρυνση ή με την υποχρέωση των χωρών που τα έλαβαν να εφαρμόσουν νέα μέτρα λιτότητας μετά το τέλος της υγειονομικής κρίσης.
- Περισσότερα από τα δύο τρίτα των ανθρώπων που βρέθηκαν να ζουν σε συνθήκες φτώχειας το πρόσφατο διάστημα, βρίσκονται στη Νότια και την Ανατολική Ασία, όπως και σε χώρες του Ειρηνικού.
295 οικονομολόγοι προειδοποιούν
Ανάμεσα στα υπόλοιπα στοιχεία, η Oxfam παρουσιάζει την άποψη 295 οικονομολόγων από 79 χώρες του κόσμου σε μια σειρά ερωτήματα. Το 87% από αυτούς υποστηρίζει ότι το επίπεδο ανισότητας των εισοδημάτων στη χώρα τους θα αυξηθεί, ή θα αυξηθεί δραστικά εξαιτίας της πανδημίας. Το 56% εκτιμάει ότι θα αυξηθεί η ανισότητα μεταξύ αντρών και γυναικών, ενώ το 66% των ερωτηθέντων απαντάνε ότι θα αυξηθεί η φυλετική ανισότητα. Τέλος, το 67% θεωρεί ότι η κυβέρνηση της χώρας τους δεν έχει κάποιο σχέδιο προκειμένου να μετριαστεί η αύξηση της ανισότητας που συνοδεύει την πανδημία.
Η έκθεση αναφέρει ανάμεσα σε άλλα ότι η πανδημία χτύπησε έναν πλανήτη που βρισκόταν ήδη σε οριακό σημείο από άποψη ανισότητας. Η εκτίναξη όμως της ανισότητας αυτής, συνέπεσε με το φόβο του κορονοϊού και των συνεπειών του, με τα μακρόχρονα λοκντάουν στις περισσότερες χώρες του κόσμου και με τα μέτρα περιστολής των δημοκρατικών δικαιωμάτων, σε πολλές περιπτώσεις με το πρόσχημα της πανδημίας.
Ωστόσο, παρά την πανδημία και τα λοκντάουν, σε μια σειρά χώρες είδαμε μεγάλα κινήματα. Ενδεικτικά στην Πολωνία για τα γυναικεία δικαιώματα, στην Γαλλία ενάντια στην ποινικοποίηση της βιντεοσκόπησης της αστυνομίας, στην Τυνησία ενάντια στη λιτότητα, την ιστορική απεργία των 250 εκατομμυρίων στην Ινδία, αλλά και στην Αλβανία, τη Γουατεμάλα, το Περού και αλλού. Το γεγονός ότι έχουμε μαζικές αντιδράσεις παρά τις απαγορεύσεις είναι εντυπωσιακό και δείχνει τις διαθέσεις και τις δυνατότητες που υπάρχουν σε επίπεδο κοινωνίας και κινημάτων.
Τα παραπάνω αποκαλυπτικά και εξοργιστικά στοιχεία της έρευνας της Oxfam δεν αποτελούν κάποιου είδους εξαίρεση ή παραστράτημα των κυβερνήσεων και των αρχουσών τάξεων παγκοσμίως, αλλά οι ανισότητες και η κοινωνική αδικία βρίσκονται στον πυρήνα του καπιταλιστικού συστήματος. Σ’ αυτές τις δύσκολες συνθήκες πρέπει να παίρνουμε δύναμη από τα κινήματα που αναπτύσσονται διεθνώς, να επενδύουμε στα στοιχεία της ανάκαμψης του ελληνικού κινήματος όπως φαίνεται από τους πρόσφατους αγώνες του κινήματος της νεολαίας, οργανώνοντας παράλληλα τον αγώνα μας με στόχο την ανατροπή του συστήματος που γεννάει όλα τα παραπάνω.
