«Τρελές αγελάδες», κοτόπουλα με διοξίνες, κεφτεδάκια από κρέας αλόγου στα εστιατόρια της ΙΚΕΑ, κοτόπουλο με σαλμονέλα στα LIDL και τόσα ακόμα διατροφικά σκάνδαλα του παρελθόντος, που όταν τα θυμόμαστε, ξυπνάνε συναισθήματα φόβου, φρίκης ή θυμού για τις τροφές που μας έχουν σερβίρει κατά καιρούς μεγάλες επιχειρήσεις. Τί γίνεται όμως όταν ένα διατροφικό σκάνδαλο είναι γνωστό εδώ και χρόνια, αλλά τόσο τα ΜΜΕ όσο και οι επιχειρήσεις τροφίμων το αντιμετωπίζουν με την παραδοχή πως δεν μπορούμε να αποφύγουμε τον κίνδυνο;
Ο λόγος για τα βαρέα μέταλλα που βρίσκονται σε αρκετά τρόφιμα που καταλήγουν τόσο στα πιάτα ενηλίκων, όσο και βρεφών και παιδιών! Δημητριακά, λαχανικά, φρούτα και ψάρια, κουβαλούν αυτά τα δηλητηριώδη μέταλλα, κάτι που είναι γνωστό εδώ και χρόνια! Σήμερα «απλά» μιλάμε για μία νέα έρευνα που βάζει τα πράγματα στις τρομακτικές, πραγματικές τους διαστάσεις: σύμφωνα με αυτή την έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε 168 παιδικές τροφές μεγάλων επιχειρήσεων στις ΗΠΑ, το 95% αυτών των τροφών περιείχε μόλυβδο, το 73% περιείχε αρσενικό, το 75% κάδμιο και το 32% υδράργυρο. Το 26% των τροφών μάλιστα, περιείχε και τα τέσσερα βαρέα μέταλλα!
Οι επιπτώσεις των βαρέων μετάλλων στην υγεία αλλά και… στο IQ των παιδιών!
Με άλλα λόγια; Όσο κι να προσπαθήσουν οι γονείς, είναι αδύνατο να προστατέψουν τα βρέφη από τη λήψη βαρέων μετάλλων μέσω της τροφής τους! Όπως είναι αναμενόμενο, η κατανάλωση τους συνοδεύεται από μία σειρά επιπτώσεων για τα παιδιά…
Το 2017, ερευνητές του Πανεπιστημίου Duke στις ΗΠΑ διαπίστωσαν ότι τα παιδιά με αυξημένα επίπεδα μόλυβδου στο αίμα σε ηλικία 11 ετών, είχαν ελαφρώς χαμηλότερες βαθμολογίες σε τεστ IQ και κατέληξαν να βρίσκονται σε χαμηλότερη κοινωνικοοικονομική κατάσταση στην ηλικία των 38 ετών, σε σχέση με συνομηλίκους τους που είχαν εκτεθεί σε λιγότερο μόλυβδο στην παιδική ηλικία.
Η πιο πρόσφατη έρευνα στις 168 τροφές, έδειξε ότι ακόμη και στις περιπτώσεις που υπάρχουν μόλις ίχνη των βαρέων μετάλλων στα τρόφιμα, τα στοιχεία αυτά είναι ικανά να προκαλέσουν αλλαγές σε έναν αναπτυσσόμενο εγκέφαλο και να διαβρώσουν το IQ ενός παιδιού! Οι επιπτώσεις συσσωρεύονται με κάθε γεύμα ή σνακ που τρώει ένα μωρό!
Αλλά φυσικά, δεν είναι μόνο ζήτημα «εξυπνάδας». Τα βαρέα μέταλλα βλάπτουν σοβαρά την ανθρώπινη υγεία. Γιατί, μπορεί το ανθρώπινο σώμα να χρειάζεται μικρές ποσότητες ορισμένων βαρέων μετάλλων, όπως ο σίδηρος και ο ψευδάργυρος για να λειτουργήσει σωστά, αλλά το κάδμιο, το αρσενικό στην ανόργανή του μορφή, ο μόλυβδος και ο υδράργυρος είναι τοξικοί για όλους τους ανθρώπους και δημιουργούν ιδιαίτερους κινδύνους για τα μικρά παιδιά, λόγω της μικρότερης μάζας σώματός τους, που καθιστά τις ποσότητες των τοξικών μετάλλων περισσότερο επιβλαβείς.
Τα τέσσερα βαρέα μέταλλα που εντοπίστηκαν, μπορούν να προκαλέσουν: μυϊκή ατονία, απώλεια όρεξης, απώλεια βάρους, τριχόπτωση, νεφρικές και ηπατικές βλάβες, υπογονιμότητα, βλάβες στο νευρικό σύστημα (και κυρίως στον παιδικό πληθυσμό σχετίζεται με προβλήματα πνευματικής καθυστέρησης), ηπατικές και νεφρικές βλάβες, καρδιαγγειακές παθήσεις και καρκινογενέσεις!
Στόχος η μείωση και όχι η αφαίρεση των βαρέων μετάλλων από τη διατροφή των παιδιών!
Ίσως το πιο εντυπωσιακό είναι ότι ενώ εδώ και πάνω από μία δεκαετία είναι γνωστό πως καταναλώνουμε βαρέα μέταλλα, το μόνο που έχει γίνει είναι ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις τροφίμων προσπαθούν (και το πετυχαίνουν μέχρι έναν βαθμό) να μειώσουν τα βαρέα μέταλλα από τις τροφές τους, όχι όμως να τα αφαιρέσουν πλήρως!
Αντίστοιχα, οι οδηγίες προς τους γονείς και γενικότερα τους καταναλωτές, δεν είναι τίποτα παραπάνω από χρήσιμες συμβουλές ώστε να μειώσουν τα βαρέα μέταλλα που θα καταναλώσουν οι ίδιοι ή τα παιδιά τους! Έτσι για παράδειγμα, αν αντί για χυμό δώσουν στα παιδιά νερό βρύσης, τότε τα βαρέα μέταλλα θα μειωθούν κατά 68%, αν τα τρόφιμα που έχουν σαν βασικό συστατικό το ρύζι, αντικατασταθούν από τρόφιμα με άλλα δημητριακά, τα βλαβερά μέταλλα μπορεί να μειωθούν μέχρι και 93% κα, αλλά δε θα μηδενιστούν ποτέ! Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων κα Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) δεν υπάρχουν ασφαλή όρια πρόσληψης βαρέων μετάλλων για τον ανθρώπινο οργανισμό!
Πώς καταλήγουν όμως τα βαρέα μέταλλα στις τροφές μας;
Τα βαρέα μέταλλα βρίσκονται εκ φύσεως στο έδαφος και στο νερό του πλανήτη. Όμως, οι ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως η βιομηχανία, η γεωργία και η κτηνοτροφία μαζικής παραγωγής έχουν συμβάλλει σε πολύ μεγάλο βαθμό στην αύξηση της παρουσίας των βαρέων μετάλλων στο έδαφος και το νερό που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τροφίμων.
Για παράδειγμα, το αρσενικό αποτελεί ένα από τα κατάλοιπα πολλών ειδών βιομηχανικής δραστηριότητας. Σε προηγούμενες περιόδους, έχει χρησιμοποιηθεί στη βιομηχανία παρασιτοκτόνων, συντηρητικών ξύλου κ.α., και έχει πλέον αποδειχτεί πως μπορεί να παραμείνει στο έδαφος για περισσότερα από 45 χρόνια! Αυτό σημαίνει πως μπορεί για παράδειγμα τα παρασιτοκτόνα που περιείχαν αρσενικό να έχουν πλέον απαγορευτεί ως επικίνδυνα, το αρσενικό όμως εξακολουθεί να ρυπαίνει τα εδάφη στα οποία απελευθερώθηκε, δεκαετίες μετά!
Αντίστοιχα, ο μόλυβδος χρησιμοποιείται στη βιομηχανία και μπορεί να επηρεάσει ακούσια τη διαδικασία παραγωγής τροφίμων. Για παράδειγμα, οι υδραυλικές εγκαταστάσεις που περιέχουν μόλυβδο μπορούν να ρυπάνουν το νερό που χρησιμοποιείται στην παραγωγή τροφίμων. Επίσης τα τελευταία χρόνια έχουν υπάρξει πολλές ανακλήσεις κεραμικών σκευών γιατί περιείχαν μόλυβδο, ο οποίος περνούσε μετά από επαφή, στα τρόφιμα. Αλλά η βασικότερη αιτία είναι η ρύπανση του περιβάλλοντος λόγω των ορυκτών καυσίμων που περιέχουν μόλυβδο, ο οποίος μέσω των καυσαερίων καταλήγει στις καλλιέργειες, είτε πρόκειται για δέντρα, είτε για άλλα φυτά, από χόρτα μέχρι δημητριακά, είτε βρίσκονται κοντά σε βιομηχανικές περιοχές, είτε σε μεγάλες λεωφόρους κοκ.
Αντίστοιχα το κάδμιο απελευθερώνεται στο περιβάλλον από βιομηχανικές δραστηριότητες, όπως η εξόρυξη, η καύση ορυκτών καυσίμων όπως ο άνθρακας ή το πετρέλαιο, η καύση αστικών αποβλήτων (πλαστικά / μπαταρίες), κ.α. Τόσο ο μόλυβδος όσο και το κάδμιο, εισέρχονται επίσης στο έδαφος μέσω της λυματολάσπης ή της χρήσης φυτοφαρμάκων ή φωσφορικών λιπασμάτων. Τόσο το αρσενικό, όσο και τα υπόλοιπα βαρέα μέταλλα, είναι ανθεκτικά στο χρόνο και ιδιαίτερα επίμονα. Έτσι, παραμένουν στον αέρα, το έδαφος και το νερό ακόμη, και μετά την απομάκρυνση της βιομηχανικής δραστηριότητας που τα απελευθέρωσε.
Τέλος, ο υδράργυρος είναι περισσότερο γνωστός για την παρουσία του στα ψάρια και τα θαλασσινά. Απελευθερώνεται στον αέρα κυρίως κατά τη χρήση ορυκτών καυσίμων και αποβλήτων. Από τον αέρα, ο υδράργυρος περνάει σε λίμνες, ρέματα, τη θάλασσα κλπ. Μικροοργανισμοί στο νερό επηρεάζονται και τα μικρά ψάρια με τη σειρά τους τρώνε αυτούς τους οργανισμούς. Στη συνέχεια, ο κανόνας «το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό», δημιουργεί μια αλυσίδα «περάσματος» του υδραργύρου από τον ένα οργανισμό στον άλλο. Όσο πιο μεγάλα αρπακτικά είναι τα ψάρια, τόσο περισσότερο υδράργυρο περιέχουν οι ιστοί τους. Έρευνες έχουν εντοπίσει υδράργυρο και σε άλλα τρόφιμα, όπως σε σιρόπι καλαμποκιού με υψηλή περιεκτικότητα φρουκτόζης, σε ρύζι κα.
Καπιταλιστικό σύστημα: πρώτα ρυπαίνω, μετά αποσύρω και όλα μέλι-γάλα!
Όλα τα παραπάνω στοιχεία δείχνουν ξεκάθαρα δύο πράγματα που πηγαίνουν χέρι-χέρι με τη φύση του συστήματος. Αφενός ότι από τα πρώτα βήματα λειτουργίας του συστήματος, η «συνταγή» που ακολούθησε ήταν η εξής: πρώτα αρχίζει να χρησιμοποιεί οποιαδήποτε νέα τεχνολογία και μέθοδο παραγωγής αποφέρει κέρδος, με ανύπαρκτες ή ελλιπείς έρευνες για τις συνέπειες. Αν κάποια στιγμή στο μέλλον αυτή η μέθοδος αποδειχθεί πιο επιβλαβής από όσο επιτρέπει ακόμα και αυτό το βάρβαρο σύστημα, την «παίρνει πίσω». Οι συνέπειες όμως παραμένουν. Και στη συγκεκριμένη περίπτωση, έχουν φτάσει σήμερα να εντοπίζονται στα τρόφιμα βρεφών.
Αφετέρου, το γεγονός ότι γνωρίζουμε εδώ και τόσα χρόνια την ύπαρξη βαρέων μετάλλων στα τρόφιμα, αλλά δεν έχει βρεθεί ακόμα λύση, μπορεί να δείχνει μέχρι ένα σημείο πως δεν πρόκειται για κάτι εύκολο. Από την άλλη όμως δείχνει πως δεν αποτελεί προτεραιότητα για τους καπιταλιστές να επενδύσουν σε αυτήν την έρευνα, την ίδια στιγμή που υπάρχουν τεχνολογίες απορρύπανσης υδάτων και εδαφών. Κανονικά, τόσο οι μεγάλες εταιρείες παραγωγής τροφίμων, όσο και οι μεγάλες εταιρείες που είναι υπεύθυνες για τη ρύπανση, θα έπρεπε να ξοδέψουν μεγάλα ποσά στην έρευνα ώστε να βελτιστοποιηθούν αυτές οι τεχνολογίες και να εξασφαλιστεί πως κανένα βρέφος και κανένας ενήλικας δε θα ρισκάρει την πνευματική του ανάπτυξη και την υγεία του λόγω των βαρέων μετάλλων!
Φυσικά, το καπιταλιστικό σύστημα δεν μπορεί και δε θέλει να λειτουργήσει προς όφελος των πολλών, δεν το έκανε και δε θα το κάνει ποτέ. Η ανίχνευση βαρέων μετάλλων στα τρόφιμα, ακόμη και αυτά που προορίζονται για βρέφη και παιδιά, αλλά και η στάση που κρατούν όσοι ευθύνονται, αποτελούν ένα ακόμα τρανταχτό παράδειγμα πως πρέπει να ξεμπερδεύουμε με αυτό το σύστημα που δηλητηριάζει τον αέρα, το νερό, τις τροφές μας.
