Για μια ακόμη φορά το παιγνίδι των εκλογών παίζεται ανάμεσα στους δύο μεγάλους, ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, και τα κόμματα της αριστεράς, ΚΚΕ και ΣΥΝ, αγωνίζονται για μια θέση στον ήλιο. Καταγγέλλουν βέβαια σε όλους τους τόνους τον δικομματισμό, όμως το θέμα δεν είναι να τον καταγγέλλεις -είναι να τον ανατρέψεις.
Το ΚΚΕ και ο ΣΥΝ δεν είναι σε θέση να ανατρέψουν την κυριαρχία του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ. Αυτό πια δεν αποτελεί πρόβλεψη, αποτελεί απλή αναγνώριση της πραγματικότητας.
Όμως το κτίσιμο πλατιών, ενωτικών, αριστερών σχηματισμών, που να απειλούν το κατεστημένο, είναι όχι μόνο απαραίτητο αλλά και δυνατό, κι αυτό το αποδεικνύει η διεθνής εμπειρία. Η Γαλλία, στην οποία η συνεργασία των τροτσκιστικών οργανώσεων μπορεί να φτάσει μέχρι και το 22%, σύμφωνα με πρόσφατες σφυγμομετρήσεις, αποτελεί το καλύτερο τέτοιο παράδειγμα, κι όχι βέβαια το μοναδικό.
Το ελληνικό εργατικό κίνημα έχει ανάγκη μια αριστερά πλατιά, ενωτική, μαχητική. Που να μπορεί να βάλει το στίγμα της μαζικά στην κοινωνία. Και που στα πλαίσια της, κάθε οργάνωση και ρεύμα της αριστεράς θα μπορεί να παλεύει για τις απόψεις του, με την ανεξαρτησία και τη διαφορετικότητα κατοχυρωμένες.
Η ευθύνη γι αυτό το έργο βρίσκεται σήμερα σε πολύ μεγάλο βαθμό στους ώμους των οργανώσεων της αντικαπιταλιστικής αριστεράς (α.α.).
Γιατί μια τέτοια αριστερά δεν μπορεί να κτιστεί με βάση το ΣΥΝ ή το ΚΚΕ. Το πρόβλημα βέβαια δεν βρίσκεται στη βάση αυτών των κομμάτων, τμήματα της οποίας θα έχουν αναμφίβολα καταλυτικό ρόλο να παίξουν στο μέλλον. Το πρόβλημα βρίσκεται στις ηγεσίες οι οποίες δεν μπορούν ή δεν θέλουν να ανταποκριθούν σ’ αυτό το καθήκον.
ΚΚΕ
Η ερμηνεία για τα σημερινά αδιέξοδα της κοινοβουλευτικής αριστεράς βρίσκεται στην ίδια τη φυσιογνωμία των δύο κομμάτων, είναι ζήτημα οργανικό, δεν αφορά στη διόρθωση κάποιων “λαθών”.
Τα όρια του ΚΚΕ καθορίζονται κατ’ αρχήν από την ίδια την ιδεολογία του: τον σταλινισμό. Το μοντέλο το οποίο υπερασπίζεται, της πρώην Σοβ. Ένωσης, είναι αυτό μιας μονολιθικής δικτατορίας, ενός μονολιθικού κόμματος, στο οποίο ο επικεφαλής, γεν. γραμματέας (Στάλιν) έχει το αλάθητο και “λατρεύεται” από το λαό – αν όχι αυτοβούλως τότε δια ροπάλου, φυλακίσεων και κατά περιόδους εκτελέσεων.
Η κατάρρευση αυτού του καθεστώτος, μετά από 70 ολόκληρα χρόνια κρατικής εξουσίας, αποδίδεται από την ηγεσία του ΚΚΕ σε εξωγενείς παράγοντες – στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό… Μάλιστα, ο βασικός μοχλός γι αυτή την ανατροπή ήταν, κατά την σταλινική ηγεσία, ο ίδιος ο γεν γραμματέας του ΚΚΣΕ (Κομ. Κόμμα Σοβ. Ένωσης), Μιχαήλ Γκορμπατσώφ.
Τώρα πως γίνεται ο γραμματέας του κόμματος (που κατά κανόνα είναι αλάθητος) να αποδεικνύεται πράκτορας των Αμερικανών, πώς γίνεται η Κεντρική Επιτροπή (κι αυτή κατά κανόνα αλάθητη) να τον εκλέγει επικεφαλής της, γιατί το ΚΚΕ τον υποστήριζε άκριτα και πλήρως αλλά μετά κατάλαβε πως ήταν εχθρός, αποτελούν “αναπάντητα ερωτήματα”.
Ένα άλλο “αναπάντητο” ερώτημα είναι πώς έγινε κι όλη η νομενκλατούρα (τα κυβερνητικά και κομματικά στελέχη του ΚΚΣΕ) μόλις νοιώσανε το καθεστώς να καταρρέει πετάξανε τα ρούχα του “κομμουνιστή” για να μετατραπούν σε καπιταλιστές. Οι ρώσοι καπιταλιστές, δημιούργησαν ότι πιο βρώμικο, ληστρικό και αδίστακτο έχει να παρουσιάσει ο διεθνής καπιταλισμός σήμερα -όλοι τους, ένας κι ένας, πρώην στελέχη του ΚΚΣΕ.
Πως μπορεί κανείς να υποστηρίξει το μοντέλο και την ανάλυση του ΚΚΕ; Είναι αδύνατο. Κι έτσι η ηγεσία του ΚΚΕ καταφεύγει στην δοκιμασμένη μέθοδο της περιχαράκωσης και του αλάθητου: όποιος δεν είναι στο ΚΚΕ όχι μόνο δεν είναι αριστερός αλλά είναι και πράκτορας του ΠΑΣΟΚ (κατά προέκταση των ιμπεριαλιστών) κι έχει απώτερο στόχο και σκοπό να βλάψει “το κόμμα”… Καμία βέβαια συνεργασία με την υπόλοιπη αριστερά… Το ότι δεν έχει περάσει πολύς καιρός από το 1989 και το 1990 όταν το ΚΚΕ όχι μόνο συνεργάστηκε αλλά συγκυβέρνησε και με το ΠΑΣΟΚ και με τη ΝΔ, είναι μια λεπτομέρεια στην οποία η ηγεσία αποφεύγει να αναφέρεται…
Ξεχωριστές συγκεντρώσεις του κόμματος ακόμα και για ζητήματα όπως ο πόλεμος. Διασπαστική πολιτική του ΠΑΜΕ στα συνδικάτα. Χοντρό καπέλωμα των νεολαιίστικων κινητοποιήσεων όπου μπορεί. Διασπαστική τακτική απέναντι σε άλλα αριστερά σχήματα μέσα στο φοιτητικό κίνημα, συμπεριλαμβανομένου και ξύλου…
Όλα αυτά δεν περνούν απαρατήρητα από το μαζικό κίνημα. Καταδικάζουν το ΚΚΕ στο 5% και συμβάλλουν στη διαιώνιση του δικομματικού παιγνιδιού ΠΑΣΟΚ-ΝΔ.
ΣΥΝ
Όσο σταλινικό είναι το ΚΚΕ, τόσο ρεφορμιστικός είναι ο ΣΥΝ.
Όλο το πρόγραμμα του ΣΥΝ περιορίζεται στο να ζητά κάποιες μεταρρυθμίσεις υπέρ των λαϊκών στρωμάτων, χωρίς όμως να βάζει ζήτημα ανατροπής του καπιταλιστικού συστήματος. Αυτό αποτελεί και την αχίλλειο πτέρνα του ΣΥΝ. Γιατί όσο ο καπιταλισμός παραμένει, τόσο θα αναπαράγει και θα μεγεθύνει όλα όσα ο ΣΥΝ καταγγέλλει: τη φτώχεια, την πείνα, την ανεργία, τους πολέμους, τη διάλυση του κοινωνικού κράτους κλπ.
Από τη στιγμή που δεν αγωνίζεσαι για την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος, τότε η πάλη σου για τα δεινά που προκαλεί είναι στην καλύτερη περίπτωση ανεπαρκής – στη χειρότερη συμβιβάζεσαι με το κεφάλαιο και τελικά καταλήγεις να γίνεις όργανό του, όπως έγιναν όλα τα “αριστερά” κόμματα που συμμετείχαν στις κεντροαριστερές κυβερνήσεις της δεκαετίας του ’90.
Σε αντίθεση με το ΚΚΕ ο ΣΥΝ χαρακτηρίζεται από εσωτερική δημοκρατία κι από μια ανοικτή προσέγγιση στο ζήτημα των συνεργασιών. Στη διάρκεια των τελευταίων χρόνων ο ΣΥΝ έχει κάνει μια σειρά από βήματα προς τα αριστερά, που οδήγησαν και στην αποχώρηση των στελεχών της δεξιάς πτέρυγας, με πιο πρόσφατη αυτή της Μαρίας Δαμανάκη.
Αυτά τα βήματα όμως δεν λύνουν τη βασική αντίφαση στο εσωτερικό του ΣΥΝ. Ο ρεφορμισμός του σημαίνει πως αν μπορέσει ποτέ να παίξει σημαντικό ρόλο στην κεντρική πολιτική σκηνή, θα καταλήξει στους κόλπους μιας κυβέρνησης συνεργασίας που στο όνομα της “προοδευτικής διακυβέρνησης” θα αναλάβει να διαχειριστεί το καπιταλιστικό σύστημα.
Ο ρεφορμισμός του ΣΥΝ τον οδηγεί συχνά σε συνεργασίες με τις δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ, πχ σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης και συνδικάτων. Στο συνδικαλιστικό κίνημα ο ΣΥΝ λειτουργεί σαν μια χλιαρή αντιπολιτευτική τάση, χωρίς συγκεκριμένες και μαχητικές προτάσεις πάλης υπέρ των εργατικών δικαίων. Αυτά όλα εκθέτουν τον ΣΥΝ και συμβάλουν στο μεγάλο κενό που χαρακτηρίζει την αριστερά, και που συνεπώς ενισχύει το δικομματισμό.
Η αντικαπιταλιστική αριστερά
Στις συνθήκες της κρίσης του καπιταλισμού, που ζούμε σήμερα, η αναγέννηση της αριστεράς, είναι και αναγκαία και δυνατή. Για να μπορέσει όμως να υπάρξει αυτή η “νέα αριστερά” (όπως είναι ο όρος που χρησιμοποιεί συχνά το Ξ) υπάρχουν μια σειρά από προϋποθέσεις. Πρέπει να χαρακτηρίζεται από :
1. μια ταξική πολιτική, μαχητικές και συγκεκριμένες προτάσεις πάλης υπέρ των εργατικών συμφερόντων, πάνω σε όλα τα ζητήματα, από τα πιο μικρά καθημερινά μέχρι τα πιο μεγάλα
2. ένα σαφές αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα, ξεκάθαρο στο στόχο της ανατροπής του καπιταλιστικού συστήματος.
3. πλατιά εσωτερική δημοκρατία.
4. ενωτικές διαθέσεις για συνεργασίες και κοινή δράση με τις υπόλοιπες οργανώσεις και κόμματα της αριστεράς.
Μόνο μια αριστερά με αυτά τα γενικά χαρακτηριστικά μπορεί κατά τη γνώμη μας να παλέψει με αξιώσεις για την ανατροπή του σημερινού σκηνικού.
Αυτή την αριστερά δεν μπορεί να τη φτιάξει ούτε ο ΣΥΝ ούτε το ΚΚΕ.
Η σκυτάλη περνά αντικειμενικά στο χώρο της αντικαπιταλιστικής αριστεράς.
Η συγκρότηση της αντικαπιταλιστικής αριστεράς σ’ ένα ομόσπονδο σχήμα, στη βάση ενός ξεκάθαρου προγράμματος πάλης για την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος, στη βάση του αλληλοσεβασμού και της ανεξαρτησίας των διαφορετικών οργανώσεων, χωρίς καπελώματα, είναι για μας το αναγκαίο πρώτο βήμα που χρειάζεται να γίνει. Και οι οργανώσεις της εξωκοινοβ. Αριστεράς που συμμετέχουν στο Ελ.Κ.Φ. θα μπορούσαν να αποτελέσουν την πρώτη βάση για αυτό το εγχείρημα.
Εφόσον προχωρούσε στη συγκρότηση της, η α.α. θα μπορούσε να προχωρήσει στο κάλεσμα και των υπόλοιπων οργανώσεων και κομμάτων της αριστεράς όπως ο ΣΥΝ και το ΚΚΕ κλπ για συνεργασία. Μια συνεργασία όμως με βάση τους όρους της ισοτιμίας κι όχι με τους όρους του “φτωχού συγγενή”.
Αυτή η πρόταση είχε τεθεί από το Ξ. σε συσκέψεις των οργανώσεων που συμμετέχουν στο Ελ.Κ.Φ. τον περασμένο Μάη και Ιούνη.
Η συνεργασία με τον ΣΥΝ
Η απόφαση ενός αριθμού οργανώσεων της εξ. αριστεράς να κινηθούν στην κατεύθυνση της εκλογικής συνεργασίας με το ΣΥΝ (ΑΚΟΑ, ΚΕΔΑ, ΔΕΑ, ΚΟΕ) στην ουσία ναρκοθέτησε το εγχείρημα της α.α.
Για το Ξ δεν είναι η συνεργασία με το ΣΥΝ, αυτή καθ εαυτή, το πρόβλημα. Είναι οι όροι πάνω στους οποίους γίνεται αυτή η συνεργασία.
Το Ξ είχε κάνει μια σειρά από προτάσεις σαν απαραίτητες προϋποθέσεις για ενδεχόμενη συνεργασία με το ΣΥΝ. Αυτές ήταν:
– να μην υπάρχει το όνομα “Συνασπισμός” στον τίτλο
– να μην είναι επικεφαλής ο Νίκος Κωνσταντόπουλος αλλά αντιπροσωπευτική ομάδα
– να υπάρξουν εγγυήσεις για το ποιοι εκλέγονται στη βουλή και πώς ελέγχονται εφόσον εκλεγούν
– να εξασφαλίζεται η χωρίς όρους ανεξαρτησία της κάθε οργάνωσης.
Κανένας από τους όρους αυτούς δεν έγινε αποδεκτός από το ΣΥΝ. Μόλις ξεκαθάρισε αυτό το ζήτημα (από τον περασμένο Ιούνη) το Ξ αποχώρησε από τις σχετικές συζητήσεις.
Οι όροι που έθεσε το Ξ δεν είχαν να κάνουν με “δευτερεύουσες” διαφοροποιήσεις. Ούτε είχαν να κάνουν με αυταπάτες ότι ο ΣΥΝ θα μπορούσε να έδειχνε αρκετή καλή θέληση και να τους αποδεχτεί.
Είχαν να κάνουν με το αν μπορούσαν να επιβληθούν αυτοί οι όροι στο ΣΥΝ, από τις υπόλοιπες δυνάμεις, στην οποία περίπτωση θα άλλαζε ουσιαστικά η όλη φυσιογνωμία της συνεργασίας. Δεν θα ήταν πια η συνεργασία κάποιων “φτωχών συγγενών” με το ΣΥΝ, αλλά κάτι ριζικά διαφορετικό, κάτι καινούργιο για την κοινωνία και τον κόσμο της αριστεράς, “φρέσκο”, ανοικτό και δημοκρατικό.
Η μόνη πιθανότητα (καθόλου δεν σημαίνει βεβαιότητα, αυτό) για να επιβάλλονταν τέτοιοι όροι στο ΣΥΝ θα ήταν αν οι οργανώσεις της α.α. προσυμφωνούσαν στις προϋποθέσεις και αντιμετώπιζαν τον ΣΥΝ σαν ενιαίο μπλοκ. Σ’ αυτή την περίπτωση η εναλλακτική για τον ΣΥΝ θα ήταν να έμενε εκτός βουλής. Αυτή ήταν και η πρόταση του Ξ – την οποία οι άλλες οργανώσεις δεν φάνηκαν διατεθειμένες να υιοθετήσουν. Από τη στιγμή που αυτό δεν έγινε, η επιβολή των όρων του ΣΥΝ ήταν αναπόφευκτη.
Πρέπει όμως να τονίσουμε εδώ κάτι που θεωρούμε εξαιρετικά σημαντικό: ακόμα κι αν γινόντουσαν αποδεκτοί όλοι οι πιο πάνω όροι του Ξ, μέχρι και του τελευταίου, δεν υπήρχε καμία περίπτωση το Ξ να υπόγραφε το προγραμματικό κείμενο (πολιτικό πλαίσιο) το οποίο υπογράψανε οι άλλες οργανώσεις της εξωκ. αριστεράς σαν βάση συνεργασίας με το ΣΥΝ (περισσότερα γι’ αυτό στη συνέχεια).
ΣΥΝ + πόσοι τελικά;
Μόλις εξαγγέλθηκαν οι εκλογές και μπήκαμε στην τελική ευθεία για τις 7 Μάρτη, η ΚΟΕ ανήγγειλε την αποχώρηση της από τη συνεργασία και η ΔΕΑ έχει απανωτές συναντήσεις για να αποφασίσει τι θα κάνει (καθώς έβγαινε το “Ξ” δεν ξέραμε την τελική απόφαση).
Οι διαρκείς κρίσεις της συνεργασίας προκαλούν πραγματική εντύπωση.
Η συνεργασία αυτή προετοιμάζεται εδώ και πάνω από ένα χρόνο. Σε μεταξύ τους συζητήσεις, ΣΥΝ, ΑΚΟΑ, ΚΕΔΑ και ΔΕΑ, είχαν αποφασίσει την κίνηση προς αυτή τη συνεργασία από τον περασμένο Μάρτη. Η ΚΟΕ μπήκε σ’ αυτή τη διαδικασία από τον περασμένο Μάη. Οργανώσεις που μιλούν στο όνομα της επανάστασης και του σοσιαλισμού, όπως είναι η ΔΕΑ και η ΚΟΕ επέλεξαν τη συνεργασία με το ΣΥΝ αντί να συμβάλουν στη διερεύνηση των δυνατοτήτων για το κτίσιμο της α.α.
Ο στόχος της κοινής τους προσπάθειας ξεπερνούσε κατά πολύ τις εκλογικές σκοπιμότητες. Θεωρούσαν ότι βάζανε τις βάσεις για την αναγέννηση της ελληνικής αριστεράς! Το σχέδιο δηλαδή ήταν στρατηγικό δεν είχε απλά να κάνει με μια εκλογική συνεργασία. Αυτό τονίζεται ξεκάθαρα στο κοινό προγραμματικό (πολιτικό) πλαίσιο. Οι συζητήσεις γι’ αυτό το πρόγραμμα (πολιτική διακήρυξη) κράτησαν πολλούς μήνες… Το Φθινόπωρο ήταν έτοιμο το προγραμματικό κείμενο. Έγιναν συνεντεύξεις τύπου και δεκάδες ανοικτές εκδηλώσεις για να προπαγανδιστεί και διαφημιστεί αυτή η συνεργασία, απ’ άκρη σ’ άκρη σ’ όλη την Ελλάδα…
Μόλις όμως βρέθηκε αντιμέτωπη με την πρώτη δοκιμασία, η συνεργασία μπαίνει σε κρίση, με την αποχώρηση της ΚΟΕ και το βαθύ διχασμό της ΔΕΑ. Δεν είχε δεσμευτεί ποτέ σε κοινή εκλογική κάθοδο, δήλωσε η ΚΟΕ. Όμως στο ίδιο το προγραμματικό κείμενο υπάρχει σαφής και ξεκάθαρη αναφορά στον στόχο της κοινής εκλογικής καθόδου…
Και μετά ξεκινούν οι αλληλοκατηγορίες. Δεν έκανε ο ΣΥΝ τις απαραίτητες παραχωρήσεις, λέει η ΚΟΕ σε γραπτή ανακοίνωση της. Όμως το ότι ο ΣΥΝ δεν θα έκανε άλλες παραχωρήσεις ήταν απόλυτα καθαρό από τον περασμένο Μάη – γιατί δεν ξεκαθάρισε τότε τη στάση της η ΚΟΕ. Δεν θα έχει δυναμική το εγχείρημα, γράφει η ΚΟΕ – μόνο που άργησε να το συνειδητοποιήσει. Και τα στελέχη του ΣΥΝ βέβαια απαντούν πως.. ο πραγματικός λόγος της κρίσης της συνεργασίας ήταν… “όχι αρχές και παραμύθια”, αλλά τα ανταλλάγματα…
Προχειρότητα και ερασιτεχνισμός; Ή μήπως κάτι χειρότερο;
Επαναστάτες και ρεφορμισμός
Το πρόβλημα κατά τη γνώμη μας είναι πιο βαθύ. Δεν έχει τόσο να κάνει με την επιλογή των οργανώσεων της α.α. να συνεργαστούν με τον ΣΥΝ, για λόγους τακτικής.
Έχει περισσότερο να κάνει με το πρόγραμμα, το πολιτικό πλαίσιο, πάνω στο οποίο επιχείρησαν να χτίσουν τη “στρατηγική” τους συνεργασία, μέρος της οποίας θα ήταν και η κοινή εκλογική κάθοδος.
Το πρόγραμμα είναι ξεκάθαρα και κτυπητά ρεφορμιστικό.
Και το ερώτημα είναι γιατί οργανώσεις που μιλούν στο όνομα του σοσιαλισμού και της επανάστασης (αυτό αφορά τη ΔΕΑ και την ΚΟΕ κατ’ αρχήν) βάζουν την υπογραφή τους κάτω από ένα τέτοιο κείμενο.
Σ΄ αυτό θα αντιταχθεί αμέσως το επιχείρημα του “Ενιαίου Μετώπου”. Ότι δηλαδή οι επαναστάτες, με πρώτο και καλύτερο τον Λένιν, επιδιώκουν τη συνεργασία με τα ρεφορμιστικά κόμματα.
Ας μην μπερδεύουμε τα δύο. Το Ενιαίο Μέτωπο (ΕΜ) αποτελεί συνεργασία στη βάση επιμέρους αιτημάτων του κινήματος. Αποτελεί ενότητα της αριστεράς στη δράση. Στη βάση, ενός, τριών, πέντε, ή και δέκα ακόμα αιτημάτων, πχ για αυξήσεις, για συντάξεις, για παιδεία, ή για όλα μαζί, κι έχει να κάνει με το πώς παλεύουμε συντονισμένα, όλοι μαζί, για να πετύχουμε την ικανοποίηση αυτών των αιτημάτων. Το ΕΜ είναι όχι απλά θεμιτό, είναι αναγκαίο, είναι όρος απαράβατος για τη δυνατότητα των μαρξιστών/επαναστατών να φτάσουν και να αγκαλιάσουν πλατύτερα στρώματα του μαζικού κινήματος.
Όταν όμως μπαίνει ζήτημα συνολικού προγράμματος, ολοκληρωμένης πολιτικής πρότασης, τότε, οι μαρξιστές δεν μπορούν να υπογράψουν ένα ρεφορμιστικό πρόγραμμα, γιατί αυτό βρίσκεται σε πλήρη αντιπαράθεση με το δικό τους.
Ουδέτερα προγράμματα δεν υπάρχουν. Είναι είτε επαναστατικά είτε ρεφορμιστικά – δηλαδή είτε για την ανατροπή είτε για τη διαχείριση του καπιταλιστικού συστήματος. Η διακήρυξη της εκλογικής συνεργασίας είναι ξεκάθαρα μια ρεφορμιστική διακήρυξη, ένα πρόγραμμα διαχείρισης του καπιταλιστικού συστήματος. Είναι στην πραγματικότητα το πρόγραμμα του ΣΥΝ.
“Αποσταγμένος” ρεφορμισμός
Το κείμενο είναι από την αρχή μέχρι το τέλος γεμάτο με ασάφειες και γενικότητες – κι αυτό είναι η σφραγίδα, το σήμα κατατεθέν του ρεφορμισμού.
“Ο διάλογος και η κοινή δράση είναι για μας οι δύο πυλώνες πάνω στους οποίους μπορεί να θεμελιωθεί ένα σχέδιο ανάκαμψης και ανασύνταξης της αριστεράς”, χωρίς πουθενά να εξηγείται ποιος διάλογος, με ποιον, για να ανασυνταχτεί ποια αριστερά.
“…να δώσουμε στα συνθήματα ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός και οι άνθρωποι πάνω από τα κέρδη, όλο και πιο συγκεκριμένο περιεχόμενο”… μόνο που πουθενά στο κείμενο δεν δίνεται αυτό το περιεχόμενο.
“…ο σύγχρονος κόσμος έχει ανάγκη από μια σύγχρονη, ριζοσπαστική, οικολογική, κινηματική, κοινωνικά μαχόμενη αριστερά”… μόνο που αυτή την αριστερά ο “σύγχρονος κόσμος” την έχει φάει στη μούρη… Ο ρόλος των μαρξιστών είναι να εξηγούν πως η αριστερά που έχουμε ανάγκη πρέπει να είναι επαναστατική.
“…είμαστε σαφώς οριοθετημένοι προς τη λογική του νεοφιλελευθερισμού και του καπιταλιστικού συστήματος…” μόνο που δεν εξηγεί τι είναι αυτή η “σαφής” οριοθέτηση: ανατροπή του καπιταλισμού ή όχι;
“… και με καθαρά μέτωπα προς τους διεθνείς οργανισμούς, ΔΝΤ, ΠΟΕ, κλπ”… και πάλι, τι σημαίνει “καθαρά μέτωπα”; Κατάργησή τους ή “αντίσταση” στις πολιτικές τους;
“…θεωρούμε τη συζήτηση για την ανεξάρτητη ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική και άμυνα που διεξάγεται μέσα στην ευρωπαϊκή αριστερά ως εξαιρετικά σοβαρή και θα την παρακολουθήσουμε συστηματικά”…
Εντυπωσιακό! Η συζήτηση που διεξάγεται μέσα στην “ευρωπαϊκή αριστερά” (στην οποία το κείμενο, όχι τυχαία, εντάσσει και τα κόμματα της Σοσιαλδημοκρατίας!!) αφορά στο πως η καπιταλιστική Ευρώπη θα προχωρήσει με την πολιτική της ενοποίηση, την κοινή εξωτερική πολιτική και άμυνα, τη διεύρυνση, πως θα γίνει πιο ανταγωνιστική, κλπ για να μπορεί να αντιπαρατεθεί πιο αποτελεσματικά στην αμερικανική ηγεμονία. Δηλαδή αφορά πως ο ευρωπαϊκός ιμπεριαλισμός θα αντιμετωπίσει τον αμερικανικό.
Αυτή τη συζήτηση οργανώσεις που εντάσσουν τους εαυτούς τους στην επαναστατική αριστερά τη θεωρούν “εξαιρετικά σοβαρή” και θα την παρακολουθούν συστηματικά!!…
Κάπου-κάπου εμφανίζεται και η λέξη σοσιαλισμός. Μετά από μια μακριά σειρά άλλων περιγραφών, όπως δημοκρατία, σεβασμός στο περιβάλλον, αυτοδιάθεση εθνοτήτων, κλπ, να κι ο “σοσιαλισμός”. Μόνο που “σοσιαλισμός” δεν σημαίνει πια τίποτα, αν δεν εξηγείται. Εξάλλου το ΠΑΣΟΚ είναι… “σοσιαλιστικό”! Οπότε απλά είναι αδιανόητο να μιλάς για σοσιαλισμό χωρίς να εξηγείς τι είναι.
Τέλος, “την αριστερά δεν μπορεί να μην την απασχολεί το πρόβλημα της εξουσίας. Η αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος εξαρτάται από την ύπαρξη των αναγκαίων υποκειμενικών και αντικειμενικών προϋποθέσεων και συσχετισμών που θα της επιτρέπουν να επηρεάζει αποφασιστικά το περιεχόμενο και τη μορφή της πολιτικής που θα ασκείται”…
Η παράγραφος είναι απόλυτα αποκαλυπτική! Αναγνωρίζει πως την εξουσία θα την κατέχουν άλλοι, και η αριστερά απλά θα επηρεάζει το περιεχόμενο και τη μορφή της πολιτικής που θα ασκείται! Πιο καθαρός, περισσότερο “αποσταγμένος” ρεφορμισμός, δεν υπάρχει!
Επικίνδυνο ολίσθημα
Ακόμα και το παλιό πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ ήταν πιο αριστερό απ’ αυτό των ΣΥΝ, ΔΕΑ, ΚΟΕ, ΑΚΟΑ, ΚΕΔΑ. Δεν είχε απλά μερικές φραστικές αναφορές στο “σοσιαλισμό”, αλλά μίλαγε για την ανατροπή του καπιταλισμού, για την εθνικοποίηση των στρατηγικών τομέων της οικονομίας, μίλαγε ακόμα για εργατικό έλεγχο και εργατική διαχείριση στην παραγωγή.
Το πρόγραμμα της συνεργασίας είναι λοιπόν όχι απλά ρεφορμιστικό, είναι δεξιό ρεφορμιστικό – ούτε καν για επανεθνικοποίηση των ιδιωτικοποιημένων δημόσιων επιχειρήσεων δεν μιλάει.
Αν οι οργανώσεις που μιλούν στο όνομα της επανάστασης και του σοσιαλισμού ήθελαν τόσο πολύ τη συνεργασία με το ΣΥΝ ας προχωρούσαν σε μια απλή εκλογική συνεργασία, χωρίς συνολικό προγραμματικό πλαίσιο, απλά στη βάση μιας κοινής δήλωσης ότι συνεργάζονται για να αλληλοενισχύσουν τις δυνάμεις τους. Ή ας συμφωνούσαν να συμμετέχουν στα ψηφοδέλτια του ΣΥΝ σαν ανεξάρτητοι συνεργαζόμενοι έτσι ώστε να μπορούν να κάνουν την εκστρατεία τους στη βάση του δικού τους προγράμματος.
Η υπογραφή από μέρους τους ενός ρεφορμιστικού προγράμματος τις υποχρεώνει να υπερασπίζονται αυτό το πρόγραμμα. Υποχρεώνει οργανώσεις της επαναστατικής αριστεράς να κάνουν, στην ουσία, εκστρατεία υπέρ του πολιτικού προγράμματος του ΣΥΝ!
Ο ιστορικός ρόλος των μαρξιστών είναι να προβάλλουν τις ιδέες της επαναστατικής ανατροπής του καπιταλισμού και να ενισχύουν την προοπτική της εξουσίας της εργατικής τάξης. Η υποταγή σε ένα ρεφορμιστικό πρόγραμμα οργανώσεων της επαναστατικής αριστεράς δεν ενισχύει το μαρξισμό ενάντια στο ρεφορμισμό, πετυχαίνει ακριβώς το αντίθετο, ενισχύει το ρεφορμισμό ενάντια στις ιδέες της κοινωνικής επανάστασης.
Σ’ αυτά τα πλαίσια μέσα, ας μην ξεχνάμε τις πολεμικές του Μαρξ και του Λένιν (και βέβαια του Τρότσκι, για όσους στην αριστερά τον αποδέχονται) ενάντια στις άλλες τάσεις, ρεύματα και κόμματα της αριστεράς. Η κριτική τους, αιχμηρή, σκληρή, αδυσώπητη, είχε πάντα έναν, σε τελευταία ανάλυση, άξονα αναφοράς: την αποκάλυψη και καταγγελία του ρεφορμισμού και την υπεράσπιση του επαναστατικού προγράμματος.
Μήπως τα παραλέμε; Κάθε άλλο. Ας ρίξουμε μια ματιά στο τι γίνεται σήμερα στη Βραζιλία. Εκεί “τροτσκιστές” (της Ενιαίας Γραμματείας της 4ης Διεθνούς – USFI) συμμετέχουν στην κυβέρνηση του Λούλα. Εφαρμόζουν την πολιτική του ΔΝΤ, συλλαμβάνουν και φυλακίζουν στελέχη του κινήματος των ακτημόνων, κτυπούν τις συντάξεις των εργαζομένων, ψηφίζουν όλα τα αντεργατικά νομοσχέδια του Λούλα στη βουλή. Αυτό που είναι ακόμα χειρότερο είναι πως η Διεθνής Επιτροπή της USFI αρνείται να πάρει θέση για τη στάση του βραζιλιάνικου τμήματός της και χαρακτηρίζει τη στάση τους σαν “διαφορά τακτικής”.
Δεν είναι διαφορά τακτικής είναι εγκατάλειψη αρχών! Και σίγουρα ξεκίνησε από κάποιες “μικρές παραχωρήσεις” για λόγους τακτικής. Όμως κατέληξε στον εκφυλισμό κάποιων που ονομάζουν τους εαυτούς τους επαναστάτες, μαρξιστές, τροτσκιστές.
Σύντροφοι, προσοχή. Ο δρόμος είναι πολύ ολισθηρός.
Το ερώτημα παραμένει, πάντα επίκαιρο και πάντα επίμονο.
Πως θα κτιστεί η πλατιά μαζική αριστερά που θα σπάσει τα κατεστημένα πολιτικά σχήματα και θα δώσει προοπτική στην κοινωνία και το μαζικό κίνημα;
Πως θα κτιστεί ένα μαζικό επαναστατικό κόμμα στην Ελλάδα (και διεθνώς) που να λειτουργήσει σαν το εργαλείο των εργατικών στρωμάτων για την ανατροπή του καπιταλισμού και το κτίσιμο μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας;
Το Ξ έχει κάνει τις προτάσεις του από καιρό. Και νομίζουμε πως η διάψευση των προοπτικών της συνεργασίας με το ΣΥΝ (με τον τρόπο που έγινε), την οποία είχαμε από την πρώτη στιγμή προβλέψει και η οποία βρίσκεται προ των πυλών, αποδεικνύει την ορθότητα αυτών των προτάσεων. Περιμένουμε τα συμπεράσματα των οργανώσεων που ξόδεψαν τόση ενέργεια για να την κάνουν να πετύχει.
