Ανταπόκριση της CWI από το Κάιρο. Επιμέλεια: Ελένη Βέτσικα
Σε ένα μικρό μαγαζάκι με χαρτικά την περασμένη εβδομάδα στο Κάιρο, τέσσερις νέοι άνδρες εκφράζανε την απογοήτευση τους με τα αποτελέσματα της επανάστασης. «Τι καταφέραμε τελικά; Ήμουν εκεί στην πλατεία Ταχρίρ, αλλά τώρα έχασα τη δουλειά μου» είπε ένας απ’ αυτούς εξηγώντας πως ο εργοδότης του έκλεισε την επιχείρηση του όταν η General Motors σταμάτησε τις επενδύσεις της στην Αίγυπτο μετά την επανάσταση.
Στην άλλη γωνία σε ένα καφέ, άλλοι τέσσερις νέοι άνδρες συζητούσαν κι αυτοί την κατάσταση μετά την επανάσταση. «Βλέπεις πολλούς περισσότερους νέους να διαβάζουν εφημερίδες τώρα» έλεγε ένας «οι άνθρωποι θέλουν να μαθαίνουν τι συμβαίνει και συζητάνε συνέχεια πολιτικά».
«Η επανάσταση δεν έχει τελειώσει» είπε ένας άλλος. «Μόνο μερικά πρόσωπα άλλαξαν, αλλά το παλιό καθεστώς είναι ακόμη εδώ».
Απογοήτευση, οργή και αναζήτηση πολιτικών λύσεων
Παρόμοιες συζητήσεις επαναλαμβάνονται συνέχεια σε όλη την Αίγυπτο, καθώς ο κόσμος επανεξετάζει τα αποτελέσματα της εξέγερσης της 25ης Ιανουαρίου, λίγους μήνες μετά. Από τη μία, αυξάνεται η αίσθηση απογοήτευσης, ότι δηλαδή η ζωή δεν έχει καλυτερεύσει, ειδικά για τους εργαζόμενους και τους φτωχούς. Από την άλλη, οι άνθρωποι εκφράζουν όλο και μεγαλύτερη οργή και θυμό που ο ρυθμός αλλαγής της κατάστασης είναι ιδιαίτερα αργός.
Οι εργαζόμενοι έχουν αρχίσει να οργανώνονται σε πολιτικά κόμματα, αλλά δεν υπάρχει ακόμα ένα μαζικό εργατικό κόμμα με μέλη σε όλους τους σημαντικούς χώρους δουλειάς, τις γειτονιές και το πανεπιστήμιο. Ένα τέτοιο κόμμα θα μπορούσε να εξηγήσει την παρούσα κατάσταση και να δείξει ποια πρέπει να είναι τα επόμενα βήματα, ενώνοντας τους «απογοητευμένους» και τους «αποφασισμένους» γύρω από ένα πρόγραμμα δράσης.
Την Παρασκευή 27/5 πραγματοποιήθηκαν τεράστιες κινητοποιήσεις στο Κάιρο, στην Αλεξάνδρεια και άλλες πόλεις. Εκατοντάδες χιλιάδες εξέφρασαν την αυξανόμενη ανυπομονησία τους για τον αργό ρυθμό αλλαγής των πραγμάτων, και ένα αίσθημα ανησυχίας ότι αυτά που κέρδισε η επανάσταση γλιστρούν σιγά-σιγά απ’ τα χέρια τους καθώς η άρχουσα τάξη ανασυντάσσεται γύρω από την κυβέρνηση.
Ένοπλες Δυνάμεις και Μουσουλμανική Αδελφότητα, ενωμένοι ενάντια στους εργαζόμενους και τη νεολαία
Το Ανώτατο Συμβούλιο Ενόπλων Δυνάμεων (ΑΣΕΔ) έχει προσεγγίσει τη Μουσουλμανική Αδελφότητα (ΜΑ), η οποία προς το παρόν είναι η πιο καλά οργανωμένη πολιτική δύναμη. Σε αντάλλαγμα, η ηγεσία της ΜΑ υποστηρίζει τις προσπάθειες του ΑΣΕΔ να αναχαιτίσει τα κοινωνικά και εργατικά κινήματα. Και οι δύο βγάλανε ανακοινώσεις πριν τις 27/5 με τις οποίες καταδίκαζαν τις κινητοποιήσεις που είχαν προαναγγελθεί, με την ΜΑ να ισχυρίζεται πως είχαν οργανωθεί από «άθεους». Παρά τις προειδοποιήσεις, εκατοντάδες χιλιάδες ήταν αυτοί που παρευρέθηκαν στις κινητοποιήσεις. Είναι επίσης σημαντικό ότι πολλά μέλη της νεολαίας της ΜΑ συμμετείχαν, πράγμα που αντανακλά την πίεση από άλλα νεολαιίστικα κινήματα.
Προσωρινή απεργιακή νηνεμία και νέοι αντεργατικοί νόμοι
Την προηγούμενη περίοδο υπήρξε μια σχετική κάμψη στον τον αριθμό των απεργιών, καθώς πολλοί εργαζόμενοι θεώρησαν ότι πρέπει να δοθεί μια ευκαιρία στη νέα κυβέρνηση. Το ΑΣΕΔ, η ΜΑ και οι σχολιαστές των ΜΜΕ ισχυρίζονταν ότι οι απεργίες καταστρέφουν την οικονομία, η οποία έπρεπε να ξαναχτιστεί μετά τις αναταράξεις της επανάστασης. Στις 24/3 πέρασαν νόμο με τον οποίο ποινικοποιούν τις απεργίες και τις διαδηλώσεις. Σύμφωνα με τον νόμο αυτό, οι απεργοί μπορούν να συλληφθούν, να φυλακισθούν για ένα χρόνο ή και περισσότερο, και να τους επιβληθεί πρόστιμο από 3.500€- 57.000€. Αυτοί που παροτρύνουν σε απεργίες και διαδηλώσεις, ακόμη κι αν δεν συμμετέχουν οι ίδιοι, μπορούν να φυλακισθούν και να τους επιβληθεί πρόστιμο έως και 57.000 ευρώ. Αυτό προκάλεσε μια κατ’ αρχήν κάμψη στο απεργιακό κίνημα.
Ωστόσο ο αντίκτυπος των προειδοποιήσεων του ΑΣΕΔ αρχίζει να υποχωρεί και οι απεργίες και οι διαδηλώσεις αρχίζουν να αυξάνονται ξανά. Χιλιάδες εργαζόμενοι έχουν αρχίσει να οργανώνονται στα νέα ανεξάρτητα συνδικάτα που με γοργούς ρυθμούς άρχισαν να στήνονται. Ο Υπουργός Πολιτικής Αεροπορίας περιέγραψε μια επικείμενη απεργία στον τομέα της αντίστοιχης βιομηχανίας ως «Αντιπατριωτική… πάει ενάντια στα συμφέροντα του έθνους και απειλεί το αεροπλοϊκό σύστημα». Ωστόσο, οι πιλότοι της EgyptAir, οι αεροσυνοδοί και οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας διαδήλωσαν έξω από το αεροδρόμιο του Καΐρου κατά της διαφθοράς και της τοποθέτησης συνταξιοδοτημένων αξιωματούχων της πολεμικής αεροπορίας στη διοίκηση και για αυξήσεις στους μισθούς τους.
Άλλοι κλάδοι που οργάνωσαν κινητοποιήσεις τις τελευταίες εβδομάδες είναι οι εργαζόμενοι στη βιομηχανία Αλουμινίου, την αυτοκινητοβιομηχανία Nasr Car, το Υπουργείο Αρχαιοτήτων, ακόμα και ηθοποιοί.
Κινητοποιήσεις αστέγων
Εν τω μεταξύ, εκατοντάδες αστέγων, έχουν ξεκινήσει εδώ και μέρες καθιστική διαμαρτυρία έξω από το κτήριο της κρατικής τηλεόρασης. Ένας από αυτούς πνίγηκε αφού έπεσε στον Νείλο προσπαθώντας να πλύνει τα ρούχα του, καθώς είχε προηγουμένως απαγορευθεί από τις αρχές στους διαδηλωτές να χρησιμοποιούν τις δημόσιες τουαλέτες εκεί κοντά. Οι άστεγοι αυτοί, στην πλειοψηφία τους πρώην οικοδόμοι και εργαζόμενοι στα λεωφορεία της πόλης που έχουν απολυθεί, ζουν από τον Φεβρουάριο σε σκηνές σε άθλιες συνθήκες. «Η τυραννική διεφθαρμένη κυβέρνηση έφυγε και αντικαταστάθηκε από μια άλλη όμοια» μας είπε ένας άστεγος πατέρας.
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε αύξηση του κατώτερου μισθού από 400 αιγυπτιακές λίρες σε 700, καθώς και 15% αύξηση στους μισθούς των εργαζομένων στο δημόσιο. Αυτές οι βελτιώσεις είναι προϊόν του επαναστατικού αγώνα, αλλά είναι ακόμη εντελώς ανεπαρκείς. Στις 11 Ιούνη έγιναν μαζικές διαδηλώσεις με αίτημα την αύξηση του κατώτερου μισθού στις 1200 λίρες Αιγύπτου για να μπορέσουν να ζήσουν με αξιοπρέπεια.
Νέο σύνταγμα
Κι ενώ οι εργαζόμενοι και οι φτωχοί χρειάζονται απελπισμένα βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης τους, πολλοί ηγετικοί ακτιβιστές των κοινωνικών κινημάτων οργανώνουν μια εκστρατεία με κεντρικό σύνθημα: «Νέο Σύνταγμα πρώτα απ’ όλα». Απαιτούν νέο σύνταγμα πριν τις εκλογές, με το φόβο ότι η ΜΑ που ήδη προπορεύεται σε ψήφους, συγκριτικά με τα όλα τα άλλα κόμματα, αν νικήσει στις επερχόμενες εκλογές θα μπορέσει να προσαρμόσει το νέο σύνταγμα προς όφελος της.
Ο ΑΣΕΔ και η ΜΑ δεν έχουν κανένα λόγο να είναι δυσαρεστημένοι με αυτή την εκστρατεία, καθώς αυτή στρέφει την προσοχή του εργατικού και νεολαιίστικου κινήματος στη «συνταγματική κινούμενη άμμο» αντί να επικεντρώνεται σε εκστρατείες γύρω από το ποιος ελέγχει τον πλούτο και ποιος έχει την πραγματική εξουσία στην κοινωνία.
Παρόλα αυτά, όλα δείχνουν πως το Σεπτέμβρη θα πάμε για εκλογές και είναι σημαντικό σ’ αυτές μια ανεξάρτητη φωνή της εργατικής τάξης να ακουστεί.
Η Αριστερά
Το Tagammu, ένα πρώην εργατικό κόμμα που έχει ως στόχο –μόνο στα λόγια- την σοσιαλιστική αλλαγή, έχει χάσει σε μεγάλη κλίμακα το κύρος του εξαιτίας της ανικανότητας του να κινητοποιήσει τον κόσμο ενάντια στο καθεστώς του Μουμπάρακ. Το Κομμουνιστικό Κόμμα Αιγύπτου ξαναχτίζεται, αλλά έχει κυρίως μέλη μεγαλύτερης ηλικίας. Ανάμεσα στα νέα κόμματα που έχουν ιδρυθεί, συμπεριλαμβάνονται το Δημοκρατικό Εργατικό Κόμμα και η Λαϊκή Σοσιαλιστική Συμμαχία, τα οποία συμπεριλαμβάνουν σοσιαλιστές και ανεξάρτητους συνδικαλιστές. Το νεοσύστατο Αιγυπτιακό Σοσιαλιστικό Κόμμα αποτελείται κυρίως από ακαδημαϊκούς και μεσοαστούς διανοούμενους.
Ένα πραγματικό «ενιαίο μέτωπο» γνήσιων αριστερών κομμάτων στις εκλογές θα μπορούσε να φτάσει ή και να ξεπεράσει τα ποσοστά των αστικών κομμάτων και της ΜΑ, με ένα πρόγραμμα που να συμπεριλαμβάνει την αύξηση του κατώτερου μισθού στις 1200 λίρες Αιγύπτου, ένα μαζικό πρόγραμμα κατασκευής εργατικών κατοικιών, σοβαρή αύξηση της χρηματοδότησης της Υγείας της Παιδείας κλπ, παροχή δωρεάν υγειονομικής περίθαλψης για όλους, καθώς και με αιτήματα για τον εκδημοκρατισμό της κοινωνίας. Το κάλεσμα για μια κυβέρνηση των εργαζομένων και των φτωχών θα ξεμπρόστιαζε όλα τα άλλα κόμματα που υπερασπίζονται το δικαίωμα των μεγάλων επιχειρήσεων να εκμεταλλεύονται την πλειοψηφία της κοινωνίας. Μέσα σε ένα ενιαίο μέτωπο αριστερών κομμάτων, οι Μαρξιστές θα έδιναν την μάχη για την υιοθέτηση ενός ξεκάθαρου σοσιαλιστικού προγράμματος, ώστε η επανάσταση να προχωρήσει ακόμα πιο πέρα.
