Στην υπεράσπιση του Τρότσκι (κι ενάντια στις κατηγορίες περί «νεοτροτσκισμού» για το ΚΚΕ) – δ´

μέρος δ’

Δημοσιεύουμε σήμερα το 4ο και τελευταίο μέρος του εκτενούς άρθρου «Στην υπεράσπιση του Τρότσκι (κι ενάντια στις κατηγορίες περί νεοτροτσκισμού για την ηγεσία του ΚΚΕ)»

του συντρόφου Ανδρέα Παγιάτσου

η σταλινική «κομμουνιστική» Διεθνής στη δεκαετία του ’30

Μετά το θάνατο του Λένιν, το 1924, ο Σταλινισμός έθαψε μαζί του και την τακτική του Ενιαίου Μετώπου. Μετά την κρίση του 1929 έκανε ένα σάλτο προς τον άκρατο σεκταρισμό, αρνούμενο τη συνεργασία με οποιονδήποτε, με βάση την ανόητη θεωρία ότι η κρίση του 29 ήταν η τελευταία κρίση του καπιταλισμού. Απ’ αυτό έβγαλε το εξίσου ανόητο συμπέρασμα ότι η μόνη πάλη που είχε νόημα ήταν η άμεση πάλη για τη σοσιαλιστική ανατροπή κι ότι («επομένως») όποιος δεν υποστήριζε αυτή την πρόταση ήταν προδότης, πράκτορας της αστικής τάξης, κοκ. Τα Σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, έτσι, κατά τη σταλινική ανάλυση, δεν ήταν τίποτε άλλο από μια άλλη μορφή του φασισμού («Σοσιαλφασιμός» ήταν ο νέος όρος που ανακαλύφθηκε)… Αυτή ήταν η λεγόμενη 3η περίοδος της σταλινικής πια «κομμουνιστικής» Διεθνούς. Ήταν η περίοδος του ακραίου σεκταρισμού.

Όταν οι Σταλινικοί έλεγαν ότι οι Σοσιαλδημοκράτες ήταν «το ίδιο με τους φασίστες» οι πραγματικοί φασίστες δυνάμωναν, ειδικά στη Γερμανία όπου το ’33 ο Χίτλερ ανέβηκε στην εξουσία. Και τότε, βλέποντας την πολιτική της να οδηγείται στην καταστροφή και το γερμανικό κομμουνιστικό κόμμα να εξοντώνεται από τις χιτλερικές ορδές, η σταλινική «κομμουνιστική» Διεθνής έκανε ένα σάλτο στην εντελώς αντίθετη κατεύθυνση, μια στροφή 180ο και «βρέθηκε» στη θεωρία των Λαϊκών Μετώπων. Δηλαδή, τη συνεργασία των Κομμουνιστικών Κομμάτων όχι μόνο με τα Σοσιαλδημοκρατικά εργατικά κόμματα αλλά και με τα αστικά κόμματα, τα υποτιθέμενα «προοδευτικά» ή «δημοκρατικά» κόμματα της άρχουσας τάξης, και τη συμμετοχή όλων αυτών σε κυβερνήσεις. Από τον άκρατο σεκταρισμό δηλαδή, σ’ ένα πανικόβλητο, ακραίο οπορτουνισμό, που θα ζήλευαν και οι φανατικότεροι ρεφορμιστές.

συμπέρασμα πέμπτο

Η σταλινική «κομμουνιστική» Διεθνής αρνήθηκε το Ενιαίο Μέτωπο, μια εξαιρετικά σημαντική και κρίσιμης σημασίας τακτική των Μπολσεβίκων! Κι όταν ο σεκταρισμός αυτός τους οδήγησε σε πανωλεθρία στη Γερμανία έκαναν ένα απίθανο σάλτο, στα Λαϊκά Μέτωπα: την συγκυβέρνηση με τους ρεφορμιστές και τους αστούς.

Και στη μία και στην άλλη περίπτωση έχουμε την ποδοπάτηση των αρχών του Μπολσεβικισμού και του Λενινισμού.

και ο Τρότσκι;

Από την εξορία στην οποία βρισκόταν από το ’28 και μετά, ο Τρότσκι πάλευε με όλη τη δύναμη που είχε υπέρ του Ενιαίου Μετώπου, ειδικά του Ενιαίου Μετώπου ενάντια στο φασισμό.

Ο Τρότσκι είχε κατανοήσει σε βάθος το χαρακτήρα του φασιστικού φαινομένου και προειδοποιούσε με αγωνία πως αν ο Χίτλερ κατάφερνε να πάρει την εξουσία θα εξόντωνε κάτω από τη «σιδερένια φτέρνα» του φασισμού και τις κομμουνιστικές και τις σοσιαλιστικές και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις – κάθε μορφή οργάνωσης που είχε οποιαδήποτε σχέση με την εξυπηρέτηση των εργατικών και λαϊκών συμφερόντων. Γι’ αυτό καλούσε απεγνωσμένα τους κομμουνιστές και σοσιαλιστές εργάτες, να προχωρήσουν στη συγκρότηση ενός Ενιαίου Μετώπου ενάντια στο Φασισμό. Την ίδια περίοδο ο Στάλιν και η ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας έγραφαν πως… δεν υπήρχε κανένας λόγος ανησυχίας γιατί μετά την ανάληψη της εξουσίας, ο Χίτλερ θα τα θαλάσσωνε και θα κατέρρεε, ανοίγοντας έτσι το δρόμο στην εξουσία του Κομμουνιστικού Κόμματος. Και την ίδια στιγμή απαντούσαν στον Τρότσκι… κατηγορώντας τον ότι ήταν πράκτορας του Χίτλερ και φασίστας…

συμπέρασμα έκτο

Το ΚΚΕ έχει μια πολιτική ολοκληρωτικού απομονωτισμού, καταγγέλλοντας τους πάντες λίγο πολύ σαν «προδότες». Ο Τρότσκι ήταν ενωτικός από την πρώτη στιγμή της πολιτικής του πορείας μέχρι το τέλος. Ήταν από τους βασικούς «θεωρητικούς» μαζί με τον Λένιν, της τακτικής του Ενιαίου Μετώπου και επέμενε σ’ αυτή την τακτική (με ιδιαίτερη έμφαση απέναντι στην άνοδο του φασισμού) μέχρι το τέλος της ζωής του.

Η σημερινή πολιτική του ΚΚΕ δεν έχει καμία, μα καμία σχέση με τις ιδέες και τη δράση του Τρότσκι σε κανένα σημείο και με κανένα τρόπο, σε ολόκληρη την πολιτική του διαδρομή. [10]

η μεγάλη σημασία των διαφωνιών στο εσωτερικό του ΚΚΕ  

Έχοντας ασκήσει όλη την πιο πάνω κριτική, πρέπει όχι απλά να πούμε αλλά να τονίσουμε ότι πίσω από την κριτική των διαφωνούντων του ΚΚΕ υπάρχει ένα πολύ θετικό στοιχείο. Είναι η κατανόηση ότι η πολιτική του κόμματος είναι λαθεμένη και ότι ένα κεντρικό πρόβλημα είναι η πολιτική των συμμαχιών. Αυτή είναι η βάση ώστε να υπάρξει μια ολοκληρωμένη αντιπρόταση στη σημερινή πορεία του κόμματος.

Κάτι τέτοιο θα σημαίνει ασφαλώς διαγραφές. Αυτό όμως είναι το μικρό κόστος που πρέπει να πληρωθεί για να υπηρετηθούν οι ανάγκες και τα συμφέροντα του κινήματος και της Αριστεράς συνολικά. Οι διαφωνούντες θα βρεθούν έτσι κι αλλιώς, κατά τη γνώμη μας, εκτός κόμματος, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Το σωστό είναι να πάρουν επιθετικές πρωτοβουλίες συγκρότησης και ανοιχτής απεύθυνσης προς τα έξω, έστω κι αν αυτό επιταχύνει την εσωτερική σύγκρουση.

Ξεκινώντας από αυτή τη διαπίστωση όμως χρειάζεται η αναζήτηση των απαντήσεων να γίνει σε βάθος και να υπάρξει επιστροφή στις «ρίζες». Είναι γεγονός ότι τα στελέχη που σήμερα διαφωνούν με την ηγεσία, είχαν διαπαιδαγωγηθεί για δεκαετίες στο σχολείο του ίδιου του ΚΚΕ. Και είναι επομένως φυσικό να προσπαθούν, σε πρώτη φάση, να βρουν απαντήσεις στα σημερινά αδιέξοδα του κόμματος στρεφόμενοι στις ιδέες με τις οποίες γαλουχήθηκαν. Σαν αποτέλεσμα βλέπουμε σε πολλούς απ’ αυτούς μια έντονη επιθετικότητα προς τον Τρότσκι.

Υπάρχει ακόμα ένας λόγος που ωθεί πολλούς τέτοιους αγωνιστές σ’ αυτό το δρόμο. Κι αυτός είναι η «τρέλα» που χαρακτηρίζει πολλές οργανώσεις ή άτομα που μιλούν στο όνομα του Τροτσκισμού. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να αναγνωρίσουμε καθαρά, ειλικρινά και τίμια. Σε μια Αριστερά η οποία έχει περάσει τα πάνδεινα, έχει φάει το κεφάλι της ξανά και ξανά, και στην Ελλάδα και διεθνώς, σε μια χώρα στην οποία η Αριστερά μπορεί να «περηφανεύεται» ή να ντρέπεται για την ύπαρξη 40 διαφορετικών οργανώσεων, δεν υπάρχει χώρος που να μην έχει και ομάδες ή άτομα που στερούνται σοβαρότητας. Κι αυτοί συνήθως κάνουν περισσότερη φασαρία από τους άλλους. Σαν αποτέλεσμα μερικοί από τους διαφωνούντες μιλούν για τα «τροτσκιστικά γρκουπούσκουλα» με εντελώς υποτιμητικό τρόπο.

Χρειάζεται όμως αναζήτηση σε βάθος και χωρίς προκαταλήψεις. Όταν έμπειροι αγωνιστές ανακαλύπτουν τα όρια της πολιτικής του κόμματος στο οποίο πίστεψαν για δεκαετίες χρειάζεται να τα βάλουν όλα κάτω, στο τραπέζι, από την αρχή. Άλλο η τρέλα μερικών «τροτσκιστικών γκρουπούσκουλων» και άλλο η συμβολή του Τρότσκι. Το θέμα δεν είναι προσωπικό, δεν αφορά τον Τρότσκι σαν άτομο. Αφορά τη μεθοδολογία που εκπροσωπούσε ο Τρότσκι και η οποία είναι εντελώς επίκαιρη και απαραίτητη (και) στην εποχή που ζούμε και την περίοδο που διανύουμε.

Η αναζήτηση των «λαθών» του ΚΚΕ επομένως, οφείλει να πάει πίσω, πολύ πίσω. Οφείλει να αναζητήσει τις ρίζες του προβλήματος στο ίδιο το φαινόμενο του Σταλινισμού, στην ιστορική πορεία από τον Οκτώβρη μέχρι τον θάνατο του Λένιν κι από τότε μέχρι σήμερα, στην εξόντωση των διαφωνούντων στην ΕΣΣΔ από τον Στάλιν, και τελικά στην κατάρρευση του τείχους του Βερολίνου το 1989. Γιατί, το «τείχος» δεν έπεσε από την εξωτερική παρέμβαση, όσο και αν κι αυτή έπαιξε το ρόλο της. Έπεσε πρώτα και κύρια από τα μέσα.

επίλογος

Η σημερινή πολιτική του ΚΚΕ είναι στην πραγματικότητα αντίστοιχη της πολιτική της 3ης περιόδου της σταλινικής διεθνούς, σε διαφορετικές βέβαια συνθήκες και με τις ιδιαιτερότητες της σημερινής εποχής και περιόδου. Αυτή η πολιτική ήταν τραγικά λαθεμένη, με τον ίδιο τρόπο που ήταν λαθεμένη η πολιτική που την αντικατέστησε στη συνέχεια, αυτή των Λαϊκών Μετώπων. Είναι και οι δύο πτυχές του ίδιου φαινομένου, που βρίθει από αντιφάσεις και αντιθέσεις: του Σταλινισμού.

Το ΚΚΕ ποτέ δεν εφάρμοσε την τακτική του Ενιαίου Μετώπου και των συνεργασιών, είτε πριν είτε μετά τη Μεταπολίτευση (για να μην πάμε πιο πίσω, όταν ακόμα ζούσε ο Στάλιν…). Αντιμετώπιζε πάντα με εξαιρετική επιθετικότητα κάθε άλλη κίνηση στην Αριστερά. Για να καταλήξει στη συνέχεια, το 1989, σε κοινή κυβέρνηση με τη ΝΔ και μετά και με το ΠΑΣΟΚ, όλοι μαζί, στην Οικουμενική. Και όταν η πολιτική της συμμετοχής στην αστική διακυβέρνηση έφερε τα ολέθρια αποτελέσματα που έφερε, με τη διάσπαση του ΚΚΕ σε τρία κομμάτια, έγινε η στροφή στον απόλυτο απομονωτισμό, σε ένα σεκταρισμό ανάλογο της 3ης περιόδου της σταλινικής Διεθνούς.  

Δεν υπάρχει καμία στροφή στον Τροτσκισμό από την ηγεσία του ΚΚΕ. Ας σοβαρευτούμε λίγο επιτέλους. Είναι το ίδιο κόμμα, η ίδια σταλινική αντίληψη που χαροπαλεύει ανάμεσα στις εκρηκτικές αντιφάσεις που χαρακτηρίζουν τον σταλινισμό σαν φαινόμενο. Ήταν σταλινικό τη δεκαετία του 70 και του 80, ήταν σταλινικό όταν συγκυβερνούσε με το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ το 1989, ήταν σταλινικό όταν υιοθετούσε τις ιδέες του Λαϊκού Μετώπου στα κείμενα του 15ου  συνεδρίου, την ίδια στιγμή που στην πράξη αρνιόταν κάθε συνεργασία με την Αριστερά, και προωθούσε τη διάσπαση της ΓΣΕΕ (δημιουργώντας το ΠΑΜΕ). Είναι σταλινικό σήμερα, που αρνείται κάθε συνεργασία καταγγέλλοντας τους πάντες σαν προδότες.

Πως γίνεται να είναι όλα αυτά μαζί το ίδιο φαινόμενο; Γίνεται, από τη στιγμή που το φαινόμενο είναι από τη φύση του γεμάτο αντιφάσεις. Γιατί ο Σταλινισμός από την πρώτη στιγμή της γένεσής του φέρει μια τρομακτική αντίφαση στο εσωτερικό του. Από τη μια πρέπει να μιλά υπέρ της επανάστασης και του σοσιαλισμού, αφού η (όποια) δύναμή του οφείλεται στο γεγονός ότι εμφανίζεται σαν ο κληρονόμος του Λένιν και του Μπολσεβικισμού. Κι από την άλλη πρέπει να πνίγει με κάθε τρόπο την επανάσταση γιατί αυτή προϋποθέτει τη ζωντανή και ουσιαστική συμμετοχή και πρωτοβουλία των εργατικών μαζών κάτι που ο Σταλινισμός δεν είναι ποτέ δυνατό να αποδεχτεί γιατί εξ ορισμού τον αναιρεί και τον ανατρέπει. Απ’ αυτή την τρομακτική αντίφαση ο σταλινισμός είναι αδύνατο να ξεφύγει. Και γι’ αυτό όσο υπάρχει, κι όπου υπάρχει, είναι καταδικασμένος να συμπεριφέρεται αλλοπρόσαλλα.

Πώς γίνεται όμως ένας φορέας να ακολουθεί μια τόσο αντιφατική πορεία χωρίς «λογική» αρχή, μέση και τέλος και αυτό το «πράγμα» να συνεχίζει να υπάρχει; Γίνεται από τη στιγμή που όποιος τολμήσει να εκφράσει διαφορετική άποψη στέλνεται στο «πυρ το εξώτερον». Ο Σταλινισμός, σαν πολιτικό ρεύμα, αναγκαστικά συνοδεύεται από γραφειοκρατικό συγκεντρωτισμό – απαγορεύονται οι διαφωνίες με την ηγεσία, όποιος το κάνει ανήκει στο στρατόπεδο του εχθρού.

Και είναι δυνατό να επιβιώσει ένας φορέας με τόσες πολλές αντιφάσεις και τέτοια χαρακτηριστικά; Όχι. Μακροπρόθεσμα όχι. Στην πραγματικότητα ο Σταλινισμός κατέρρευσε μαζί με τη Σοβιετική Ένωση μετά το ΄89. Εξακολουθεί όμως να διατηρεί σε μερικές χώρες, όπως την Ελλάδα και την Πορτογαλία, σημαντική επιρροή, που όμως δεν έχει καμία σχέση με την τεράστια ισχύ του στο παρελθόν. Για να σβήσει το σταλινικό φαινόμενο πρέπει να χτιστούν οι δυνάμεις του επαναστατικού μαρξισμού σε μαζικό επίπεδο. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να κλείσει τον κύκλο του Σταλινισμού στην Ελλάδα γιατί φοβάται την επανάσταση όσο κι αν του αρέσει τόσο πολύ να μιλά γι’ αυτήν. Αναπτύσσονται όμως νέες δυνάμεις, και στην κοινωνία και στα κινήματα και στα μαζικά κόμματα της Αριστεράς (ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ) και στην εξωκοινοβουλευτική Αριστερά. Σ’ αυτές τις δυνάμεις βρίσκεται η ελπίδα για το μέλλον.

————-
[10] Μερικοί από τους διαφωνούντες του ΚΚΕ στρέφονται στο 15ο συνέδριο για να απαντήσουν στο σημερινό σεκταρισμό του ΚΚΕ.
Στο 15ο συνέδριο του το ΚΚΕ αποφάσισε την πολιτική του αντιιμπεριαλιστικού, αντιμονοπωλιακού δημοκρατικού μετώπου – ΑΑΔΜ. Όμως η απάντηση στην αδιέξοδη πολιτική που εφαρμόζει το ΚΚΕ σήμερα δεν βρίσκεται στο 15ο συνέδριο. Γιατί η ουσία της πρότασης του ΑΑΔΜ ήταν ένα Λαϊκό Μέτωπο. Ήταν μάλιστα ένα λαϊκό μέτωπο στα χαρτιά, γιατί ακόμα και τότε το ΚΚΕ αρνιόταν την συνεργασία με οποιονδήποτε, εκτός αν κάποιος ήταν διατεθειμένος να στερηθεί την ανεξαρτησία του και να υποταχθεί στο ΚΚΕ. Και τότε, όπως και σήμερα, το ΚΚΕ αρνιόταν κάθε συνεργασία με άλλες δυνάμεις της Αριστεράς, ειδικά τον ΣΥΝ, θεωρώντας πάντα ότι ο πιο μεγάλος κίνδυνος για το εργατικό κίνημα προέρχεται από τις ανταγωνιστικές προς το ΚΚΕ άλλες οργανώσεις και κόμματα της Αριστεράς.
Όπως η σημερινή πολιτική του ΚΚΕ δεν έχει καμία σχέση με την επαναστατική πολιτική των Μπολσεβίκων και του Λένιν, με τον ίδιο τρόπο και το 15ο συνέδριο του ΚΚΕ δεν έχει καμία σχέση με τους Μπολσεβίκους και τον Λένιν.

Ακολουθήστε το «Ξ» στο Google News για να ενημερώνεστε για τα τελευταία άρθρα μας.

Μπορείτε επίσης να βρείτε αναρτήσεις, φωτογραφίες, γραφικά, βίντεο και ηχητικά μας σε facebook, twitter, instagram, youtube, spotify.

Ενισχύστε οικονομικά το xekinima.org

διαβάστε επίσης:

7,243ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,002ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
1,118ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
426ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής

Επίκαιρες θεματικές

Πρόσφατα άρθρα