Της Ηλέκτρας Κλείτσα
Πληθώρα διεθνών μέσων ενημέρωσης, όπως και οι περισσότεροι από τους διοργανωτές της πρόσφατης συνόδου για το κλίμα πανηγυρίζουν: «Συμφωνία ορόσημο», «Η μεγαλύτερη διπλωματική επιτυχία στον κόσμο», «Ιστορική επιτυχία» είναι μερικές από τις εκφράσεις που χρησιμοποιήθηκαν για να περιγράψουν τη συμφωνία στην οποία κατέληξε η COP21 στο Παρίσι το Σάββατα 12 Δεκέμβρη. Ο Γάλλος υπουργός εξωτερικών Λ. Φαμπιούς ανακοίνωσε δακρυσμένος την υπογραφή της συμφωνίας.
Αρκετά πιο «προσγειωμένοι» όμως, ήταν η Α. Μέρκελ και ο Μπαράκ Ομπάμα. Η πρώτη μίλησε για «ένα σημάδι ελπίδας» ενώ Ομπάμα για «ισχυρή συμφωνία», ενώ παραδέχτηκαν και οι δύο ότι ο πλανήτης βρίσκεται ακόμη μακριά από τη λύση του προβλήματος της κλιματικής αλλαγής.
Οι ηγέτες του πλανήτη, όλες τις τελευταίες δεκαετίες συναντιούνται ανά τακτά διαστήματα για να πάρουν «αποφάσεις» για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ποτέ μέχρι σήμερα δεν έχουν συμφωνήσει σε συγκεκριμένα μέτρα προκειμένου να προστατευτεί το περιβάλλον και το μέλλον της γης.
Χαρακτηριστικές περιπτώσεις αποτελούν οι σύνοδοι του Κιότο της Ιαπωνίας το 1997 και της Κοπεγχάγης το 2009, που καταλήξανε σε παταγώδη αποτυχία, αφού οι συμφωνίες στις οποίες οδήγησαν, δεν επικυρώθηκαν από το σύνολο των κρατών που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις.
Στη σύνοδο του Παρισιού, η συμφωνία επιτεύχθηκε την τελευταία στιγμή, μετά από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις, κατά τη διάρκεια των οποίων κινδύνεψε να τιναχτεί στον αέρα.[1]
Για πάνω από δέκα μέρες, οι ισχυροί του πλανήτη διαπραγματεύονταν για να καταλήξουν τελικά σε μια συμφωνία που, ακόμα και αν εφαρμοστεί(!) βρίσκεται έτη φωτός μακριά από αυτά που πραγματικά απαιτείται να γίνουν προκειμένου να αναχαιτιστεί η κλιματική αλλαγή.
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία
Οι ηγέτες του πλανήτη αποφάσισαν:
- οι παγκόσμιες εκπομπές άνθρακα θα πρέπει να αρχίσουν να μειώνονται το ταχύτερο δυνατό
- η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη πρέπει να συγκρατηθεί μέχρι το 2100 αρκετά κάτω από τους 2,0 βαθμούς Κελσίου
- στο δεύτερο μισό του αιώνα οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα πρέπει να μειωθούν στα επίπεδα που μπορούν να απορροφούν τα δάση
Χωρίς δεσμευτική ισχύ
Ας υποθέσουμε ότι η «ιστορική συμφωνία» σύμφωνα με τους εμπνευστές της ακόμη κι αν δεν είναι επαρκής, είναι ένα πρώτο βήμα στη διαδικασία ανάσχεσης της κλιματικής αλλαγής. Θα γίνει το βήμα;
Είναι εξαιρετικά αμφίβολο, αφού η συμφωνία που υπογράφηκε από τους εκπροσώπους των 195 χωρών που συμμετείχαν στη σύνοδο δε δεσμεύει αυτούς που την υπέγραψαν να πάρουν συγκεκριμένα μέτρα για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Απλά περιγράφει τους «στόχους» μείωσης!
Έτσι, είναι πολύ πιθανό (και αυτό το αναγνωρίζουν και μια σειρά δημοσιεύματα των ΜΜΕ που ελέγχονται από την άρχουσα τάξη[2]) η συμφωνία να μην επικυρωθεί καν από τους μεγάλους ρυπαντές του πλανήτη, όπως οι ΗΠΑ ή η Κίνα, καθιστώντας την στην ουσία ένα ακόμη ευχολόγιο που δε θα εφαρμοστεί ποτέ. Αυτές ήταν εξάλλου οι πιο σημαντικές από τις χώρες που απαίτησαν η συμφωνία να μην έχει δεσμευτικό χαρακτήρα, φοβούμενες ότι τυχόν συγκεκριμένες δεσμεύσεις για μείωση των εκπομπών αερίων ρύπων θα βάλουν φρένο στην ανάπτυξη της βιομηχανίας και θα έχουν αρνητικές επιπτώσεις στις οικονομίες τους.
Η πραγματικότητα όμως είναι πως ακόμα και αν ήταν δεσμευτικές και συγκεκριμένες οι σχετικές αποφάσεις και πάλι είναι εντελώς και σκανδαλωδώς ανεπαρκείς!
Ανεπαρκής ακόμη κι αν εφαρμοστεί
Ο βασικός «στόχος» που θέτει η συμφωνία είναι να περιοριστεί η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη, που βρίσκεται ήδη 1 βαθμό Κελσίου πάνω από τα επίπεδα της προβιομηχανικής εποχής, σε «λιγότερο από 1,5 – 2 βαθμούς Κελσίου» μέσα στις επόμενες δεκαετίες.
Δηλαδή η συνολική αύξηση να φτάσει κάπου ανάμεσα σε 2,5 με 3 βαθμούς Κελσίου!
Αν η άνοδος της θερμοκρασίας κατά ένα βαθμό Κελσίου από την εποχή της Βιομηχανικής Επανάστασης μέχρι σήμερα έχει ήδη προκαλέσει τις τρομακτικές μεταβολές στο κλίμα που βιώνει σήμερα ο πλανήτης (ακραία καιρικά φαινόμενα, πλημμύρες, ξηρασίες, άνοδο στη στάθμη της θάλασσας κλπ) μπορούμε να φανταστούμε τι θα σημάνει η επιπλέον αύξηση της σε 2,5 – 3 βαθμούς!
Το όριο των 2 επιπλέον βαθμών, είναι για τους επιστήμονες το όριο του απόλυτου συναγερμού, το σημείο δηλαδή στο οποίο η βλάβη στο κλίμα και τα οικοσυστήματα θα είναι όχι απλά καταστροφική αλλά και μη αναστρέψιμη.[3]
Με άλλα λόγια, ο λόγος για τον οποίο οι διοργανωτές της συνόδου του Παρισιού σήμερα πανηγυρίζουν, είναι ότι συμφώνησαν να… προσπαθήσουν να μην ξεφύγει η άνοδος της θερμοκρασίας πάνω από το όριο της απόλυτης καταστροφής!
Ο τελικός δηλωμένος στόχος των ηγετών του πλανήτη, βέβαια, είναι οι παραγόμενοι ρύποι να φτάσουν στο επίπεδο να μην είναι περισσότεροι από όσους μπορούν να απορροφήσουν τα δάση, αλλά αυτό στο… τέλος του αιώνα!
Εδώ κι αν μιλάμε για ευχολόγιο!!
Γιατί αν μέχρι το τέλος του αιώνα επιμένουν να συνεχίσουν να βασίζονται στα ορυκτά καύσιμα, παρότι έχουν γνώση του κινδύνου να προκληθεί ανεπανόρθωτη και μη αναστρέψιμη καταστροφή, αποτελεί τρομακτική αφέλεια να θεωρεί κανείς αυτοί οι ίδιοι ηγέτες θα περιορίσουν τις εκπομπές στο όριο της απορρόφησής τους από τα… δάση. Αυτά τα ίδια δάση, παρεμπιπτόντως, που απειλούνται με αποψίλωση από τις δικές τους, πάλι, πολιτικές! Στην πραγματικότητα «παίζουν στα ζάρια» το μέλλον του πλανήτη!
Καταστροφική υποκρισία και ανευθυνότητα
Όλα αυτά συμβαίνουν την ώρα που οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής δεν είναι απλά εμφανείς αλλά προκαλούν μαζικές και πρωτόγνωρες καταστροφές.
Ενδεικτικό παράδειγμα είναι οι πρόσφατες πλημμύρες που έφερε στην Αγγλία η καταιγίδα Ντέσμοντ[4] – μια μικρή μόνο γεύση του μέλλοντος στο οποίο μας οδηγεί η κλιματική αλλαγή. Όλα τα τελευταία χρόνια, καταστροφικά καιρικά φαινόμενα που σχετίζονται με την υπερθέρμανση του πλανήτη, πλήττουν το σύνολό του, από την Ινδία και το Πακιστάν, μέχρι την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, προκαλώντας βέβαια τις μεγαλύτερες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και εγκαταστάσεις στις φτωχότερες χώρες.
Επιπλέον, μια σειρά από ασυνήθιστα φυσικά φαινόμενα που έχουν να κάνουν με τη συμπεριφορά των δέντρων, των υδάτινων μαζών, κ.α. κάνουν το τελευταίο διάστημα την εμφάνισή τους, προκαλώντας ακόμη πιο έντονες ανησυχίες για το μέλλον της γης και της ανθρωπότητας.[5]
Κι όμως η λύση του προβλήματος είναι τόσο απλή!! Είναι η απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και η στροφή στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας! Έτσι θα σταματήσει η έκλυση τεράστιων ποσοτήτων αερίων ρύπων στην ατμόσφαιρα, που προκαλούν την κλιματική αλλαγή.
Πάλη για το περιβάλλον, πάλη ενάντια στο σύστημα
Το μέτρο που απαιτείται είναι σαφές, ξεκάθαρο και απλό. Όμως οι ηγεμόνες του πλανήτη «δεν μπορούν» να το πάρουν! Αφενός γιατί θα κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους προκειμένου να αποφύγουν το κόστος της αλλαγής σε ασφαλείς και περιβαλλοντικά φιλικές μορφές ενέργειας και αφετέρου γιατί τα ορυκτά καύσιμα, πάνω στα οποία έχουν επενδύσει τεράστια ποσά όλες τις τελευταίες δεκαετίες δεν είναι κάτι που θα εγκαταλείψουν με ευκολία για χάρη της προστασίας του περιβάλλοντος. Πρέπει να είναι κανείς εντελώς ανόητος κι όχι απλά αφελής για να τους εμπιστεύεται!
Μόνη δύναμη που μπορεί να επιβάλει την άμεση στροφή στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, είναι ένα μαζικό, μαχητικό, διεθνές περιβαλλοντικό κίνημα, άμεσα συνδεδεμένο με τα κινήματα των εργαζομένων και της νεολαίας σε ολόκληρο τον κόσμο.
Η πάλη για το περιβάλλον δεν είναι άσχετη με την πάλη ενάντια στο σύστημα – ακριβώς το αντίθετο. Όσοι αγωνιούν για το περιβάλλον αλλά αρνούνται να το συνδέσουν με την πάλη ενάντια στα μεγάλα συμφέροντα, τις πολυεθνικές, το κεφάλαιο και τους πολιτικούς τους εκπροσώπους, θα οδηγηθούν σε οδυνηρούς συμβιβασμούς και σε υποταγή στα μεγάλα συμφέροντα. Και θα… πανηγυρίζουν όταν οι κυβερνώντες «καταφέρνουν» να υπογράψουν συμφωνίες χωρίς νόημα όπως η τελευταία του Παρισιού. Αυτό εξάλλου αποδεικνύει και η ιστορία των «Πράσινων» σε πολλές χώρες, όταν μπήκαν σε κυβερνήσεις. Τελευταίο παράδειγμα οι Έλληνες «πράσινοι» που μπήκαν στον ΣΥΡΙΖΑ και ούτε καν στις Σκουριές και στο θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων δεν αξιώθηκαν να δώσουν λύση.
