Άρθρο της Αθηνάς Καρυάτη από τη Λευκωσία,
από το site της «Νέας Διεθνιστικής Αριστεράς» (κυπριακό τμήμα της CWI)
Το δημόσιο χρέος της Κύπρου είναι αυτή την στιγμή γύρω στα 11 δις ευρώ, δηλαδή αποτελεί το 72% του ΑΕΠ. Με την υπογραφή του μνημονίου θα μας φορτώσουν ακόμα 11 δις για να σώσουμε τις τράπεζες. Άλλωστε η κρίση και τα χρέη των τραπεζιτών ήταν και ο λόγος της τελευταίας υποβάθμισης της κυπριακής οικονομίας.
Αυτό όμως το χρέος δεν είναι δικό μας! Δεν έγινε προς όφελος του κυπριακού λαού, οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα δεν κερδίσαμε ποτέ και τίποτα απ’ αυτά τα δάνεια! Έγιναν για να κερδοσκοπούν οι τραπεζίτες.
Σαν κυπριακός λαός δεν έχουμε καμιά υποχρέωση να το πληρώσουμε. Η Ευρωπαΐκη Ένωση, που αποδεικνύει πως δεν είναι παρά ένας εκπρόσωπος του κεφαλαίου και των τραπεζιτών, σε συνεργασία με τα κόμματα της Δεξιάς και του Κέντρου, προσπαθούν να το φορτώσουν στους εργαζόμενους.
Δυστυχώς η Αριστερά (το ΑΚΕΛ) αντί να καταγγείλει αυτή την προσπάθεια και να μπει μπροστά στον αγώνα για σταματήσει την ένταξη στο μνημόνιο και την περαιτέρω χρεοκοπία της Κύπρου, σύρεται στην πολιτική της Τρόικας στην προσπάθεια της να διαχειριστεί το καπιταλιστικό σύστημα και την καπιταλιστική κρίση.
Έτσι αναλαμβάνει να εφαρμόσει τις πολιτικές της ΕΕ και των τραπεζιτών, με μέτρα που και πάλι μειώνουν το βιοτικό επίπεδο, καταπατούν τα δικαιώματα των εργαζομένων και καταργούν ωφελήματα που κερδήθηκαν μετά από αγώνες δεκαετιών.
«Δεν έχουμε λεφτά» – τα έφαγαν όλα οι τράπεζες.
Μη έχοντας κανένα άλλο επιχείρημα για να πείσουν τους εργαζόμενους να δεχτούν παραπάνω μέτρα-περικοπές-λιτότητα, που ξεκίνησαν το Δεκέμβρη του 2011 όχι μόνο πλέον τα κόμματα της Δεξιάς και του Κέντρου (ΔΗΣΥ, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ) αλλά ακόμη και η κυβέρνηση και ο Χριστόφιας έχουν στραφεί στον εκφοβισμό και στον εκβιασμό: «αν δεν υπογραφεί μνημόνιο θα γίνει στάση πληρωμών μισθών». Το ψευτοδίλημμα που μας βάζουν είναι: είτε κηρύσσουν χρεοκοπία /στάση πληρωμών προς τους εργαζόμενους είτε υπογράφουν το μνημόνιο!
Αυτό που δεν εξηγούν είναι ότι ο λόγος που θα σταματήσουν τις πληρωμές των μισθών και των κοινωνικών παροχών προς τους εργαζόμενους (αν δεν πάρουν νέα δάνεια με το Μνημόνιο) δεν είναι γιατί δεν υπάρχουν λεφτά, αλλά γιατί τα λεφτά που υπάρχουν θα τα δώσουν στους τραπεζίτες /δανειστές μας!
Με άλλα λόγια είτε χωρίς μνημόνιο, είτε με μνημόνιο, οι πολιτικές που σχεδιάζουν οδηγούν τους Κύπριους εργαζόμενους και την κοινωνία στην φτώχεια και την εξαθλίωση χωρίς να υπάρχει ελπίδα εξόδου από αυτήν.
Το πρόβλημα της Κύπρου δεν ήταν ούτε το υπερβολικό χρέος ούτε το υπερβολικό έλλειμμα. Το χρέος για το 2011 ήταν 72%, πολύ πιο χαμηλό από ότι ο Ευρωπαϊκός Μέσος Όρος που είναι 88%, και το έλλειμμά ήταν επίσης πολύ μικρό – υπολογίζονταν στα 4,5% για το 2012, πολύ κοντά στον μέσο όρο και πολύ κοντά στο όριο του 3% που θέλει η ΕΕ και πολύ καλύτερο από Γαλλία, Αγγλία κτλ.
Το πρόβλημα είναι ένα και μόνο ένα: οι Τράπεζες.
Η Τρόικα υπολογίζεται ότι θα δώσει 11 δις ευρώ νέα δάνεια στην κυβέρνηση. Από αυτά τα 5 δις προορίζονται για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Τα άλλα 6 δισ. θα πάνε στην αναχρηματοδότηση του υπάρχοντος δημόσιου χρέους, καθώς αυτό θα βγει εκτός ελέγχου μετά τα νέα δάνεια για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.
Πίσω από το πρόβλημα επομένως υπάρχει μόνο ένας υπεύθυνος: το ασύδοτο κυνηγητό του κέρδους από τους τραπεζίτες. Το δημόσιο χρέος της Κύπρου θα εκτιναχθεί σε μία μέρα από το 72% του ΑΕΠ που είναι σήμερα στο 130% του ΑΕΠ (23 δισ. €).
Έτσι το σημερινό μικρό, με βάση τα διεθνή δεδομένα και επομένως απόλυτα βιώσιμο δημόσιο χρέος, θα γίνει μη βιώσιμο και θα οδηγεί τη χώρα σταδιακά στη χρεοκοπία.
Οι κυπριακές τράπεζες, παρόλο που πήραν 3 δίς από την κυβέρνηση το 2010 για να ενισχύσουν την ρευστότητά τους, αντί να επενδύσουν αυτά τα λεφτά στην κυπριακή οικονομία τα «τζόγαραν» στα ελληνικά ομόλογα και σε ελληνικά επισφαλή δάνεια (δάνεια που κινδυνεύουν να μην μπορέσουν να ξεπληρωθούν) έτσι ώστε να βγάλουν γρήγορο και μεγάλο κέρδος.
Είναι γνωστό σε όλους ότι η ευρωπαϊκή απόφαση για το κούρεμα του ελληνικού χρέους οδήγησε τις κυπριακές τράπεζες σε μεγάλες απώλειες έτσι ώστε να μην είναι πλέον βιώσιμες– να κινδυνεύουν δηλαδή με χρεοκοπία.
Τον Ιούνη που μας πέρασε, η Λαϊκή Τράπεζα κατέρρευσε. Μέσα σε μια νύχτα κυβέρνηση και βουλή αποφάσισαν να την «κρατικοποιήσουν», δίνοντας 1.8 δισ. από τα δικά μας λεφτά –τους φόρους μας! Κρατικοποίησαν όμως μόνο τις ζημιές καθώς, η κυβέρνηση τώρα έχει μεν τον έλεγχο του 92% των μετοχών, αλλά δεν έχει τη διοίκηση της Τράπεζας (έχει μόνο 5 έδρες στο διοικητικό συμβούλιο).
Η «διάσωση» της Λαϊκής άνοιξε τον ασκό του Αιόλου. Η Τράπεζα Κύπρου ζήτησε κατ’ αρχήν μισό δισ. ευρώ, ενώ με τον έλεγχο που θα γίνει αναμένεται ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα είναι πολλαπλάσια. Έχει ήδη ανακοινωθεί ότι η Λαϊκή έχει 4 δίσ. € μη εξυπηρετούμενα δάνεια λόγω της συγχώνευσης που έκανε με την Μarfin Εγνατία.
Αυτά συμβαίνουν τη στιγμή ο τραπεζικός τομέας της Κύπρου είναι 6 φορές πιο μεγάλος από το ΑΕΠ της χώρας. Πράγμα που σημαίνει ότι η τραπεζική κρίση είναι ικανή να τραβήξει όλη την οικονομία στην καταστροφή. Για να ξελασπώσουν δε τον χρεοκοπημένο τραπεζικό τομέα θα πρέπει οι Κύπριοι εργαζόμενοι να υποφέρουν από πολιτικές λιτότητας όχι για μερικά χρόνια όπως ψευδώς υποστηρίζουν οι κυβερνώντες, αλλά για δεκαετίες.
Οι τράπεζες οδήγησαν την Κύπρο έξω από τις αγορές κι άρα σε κρίση χρέους
Από τον Ιούνη του 2011 η Κύπρος είναι αποκλεισμένη από τις διεθνείς αγορές – δηλαδή τις ευρωπαϊκές κατά κύριο λόγο τράπεζες. Αυτό συμβαίνει λόγω της έκθεσης των τραπεζών στα ελληνικά ομόλογα και σε άλλα τοξικά (δηλαδή που κινδυνεύουν να μην αποπληρωθούν) δάνεια. Τον Νοέμβρη και Δεκέμβρη του 2012 λήγει ένα μεγάλο κομμάτι του χρέους. Και κυρίως τα 3 δισ. ευρώ που δανείστηκε η κυπριακή κυβέρνηση για να ενισχύσει την ρευστότητα των τραπεζών.
Ας δούμε λίγο την λογική τους:
Οι ευρωπαϊκές τράπεζες δεν δίνουν λεφτά στην κυβέρνηση λόγω της έκθεσης των κυπριακών τραπεζών. Όμως οι ευρωπαϊκές τράπεζες μαζί και με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θέλουν πίσω τα λεφτά τους από τα προηγούμενα δάνεια. Και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο δεν γίνεται! Από τη στιγμή που αρνούνται να δώσουν νέα δάνεια, ας μην περιμένουν αποπληρωμή των προηγούμενων!
Η λύση που προτείνουν είναι να υποθηκεύσουμε την ζωή μας στην τρόικα και να υπογράψουμε το μνημόνιο ώστε να δανειστεί η κυβέρνηση άλλα 11 δίς και να τα πληρώσει στο τέλος ο λαός!! Η δική μας απάντηση πρέπει να είναι ένα καθαρό, κρυστάλλινο ΟΧΙ!
Μα αφού τα χρωστάμε να μην τα πληρώσουμε;
Ποιος δημιουργεί το έλλειμμα και το χρέος;
Το δημόσιο χρέος δημιουργείται όταν τα έσοδα και τα έξοδα του κράτους δεν είναι ισοσκελισμένα – όταν υπάρχει έλλειμμα και το κράτος χρειάζεται να δανειστεί για να το καλύψει. Μετά βέβαια δημιουργείται ο κίνδυνος ενός φαύλου κύκλου που για να ξεπληρώσει τα παλιά χρέη παίρνει άλλα δάνεια, κι έπειτα, προσθέτοντας τους τόκους, το χρέος αντί να μειώνεται τελικά αυξάνεται.
Σύμφωνα με το Γραφείο Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους του υπουργείου Οικονομικών:
«Στατιστικώς, οι αποπληρωμές χρέους αποτελούν το μεγαλύτερο μερίδιο των χρηματοδοτικών αναγκών, και είναι συχνά υπερδιπλάσιες των αναγκών του ελλείμματος».
Το 2008 η Κύπρος είχε πλεόνασμα και είχε και πολύ χαμηλό χρέος.
Όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης κατηγορούν καταρχήν την κυβέρνηση Χριστόφια, κατά δεύτερον τους δημόσιους υπαλλήλους και έπειτα τους μετανάστες για την αύξηση του ελλείμματος και του χρέους. Όμως αν δούμε τελικά τα νούμερα και τις πολιτικές που ακολουθήθηκαν από το 2008 και μετά τότε θα δούμε μια τελείως διαφορετική πραγματικότητα.
- Το 2008 η οικονομία είχε 161 εκατ (0,9% του ΑΕΠ) πλεόνασμα και 8,388 δισ. € χρέος (48,9% του ΑΕΠ). Σήμερα η κυπριακή οικονομία έχει 1,11 δις έλλειμμα (6,3% του ΑΕΠ) και 12,72 δις χρέος (71,6% του ΑΕΠ).
- Έχουν δοθεί 2,4 δις σε φοροελαφρύνσεις στον ξενοδοχειακό τομέα, πάνω από 500 εκατομμύρια στον οικοδομικό τομέα, η φοροδιαφυγή υπολογίζεται σε 1,54 δις ενώ κάθε χρόνο πληρώνουμε τόκους 600 εκατομμύρια για τα δάνεια – συνολικά 2,4 δις (από το 2008) και δόθηκαν 3 δις για ρευστότητα στις τράπεζες.
- Αντίθετα στις κοινωνικές δαπάνες από το 2008 έως το 2011 δόθηκαν μόλις 634 εκατομμύρια ευρώ παραπάνω, ενώ για μισθούς δόθηκαν μόλις 384 εκατομμύρια ευρώ περισσότερα!
Συνοψίζοντας η κυβέρνηση έδωσε από το 2008, 9,84 δισ. € επιπλέον στις τράπεζες και τις επιχειρήσεις ενώ μόλις 1,018 δις στους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα
Οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι ευάλωτες ομάδες υπέστησαν ήδη 850 εκατομμύρια ευρώ μειώσεις στα εισοδήματά τους μέσα από τα πακέτα του Δεκεμβρίου 2011 και του καλοκαιριού 2012!
Ποιος άρα δημιούργησε το έλλειμμα και ποιος φταίει που αυξήθηκε το χρέος;
Παρόλα αυτά ο εκπρόσωπος της Κομισιόν έχει το θράσος να δηλώνει: «Δεν μπορείτε πλέον να συντηρείτε τον τωρινό τρόπο ζωής σας». Ακούμε για μας όλα όσα λέγανε για τους Έλληνες εργαζόμενους πριν δύο χρόνια – ότι ζουν πέρα από τα όριά τους, ότι είναι καλομαθημένοι κλπ. Έλεγαν και σ’ αυτούς «να μην ανησυχούν», ότι θα εφαρμόσουν ένα ήπιο μνημόνιο και σύντομα (το 2012) θα ήταν πίσω στις αγορές. Αντί γι’ αυτό, η Ελλάδα οδηγείται στη βαρβαρότητα, με το 68% να ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας, την ανεργία στο 24% επίσημα και την ανεργία των νέων στο 55% (πάλι επίσημα).
- Οι Κύπριοι εργαζόμενοι έχουν ήδη υποστεί 10% μείωση του βιοτικού τους επιπέδου μέσω των μέτρων που πάρθηκαν το Δεκέμβρη του 2011 και το καλοκαίρι του 2012. Η ανεργία βρίσκεται επίσημα στο 11% και 25% στους νέους κάτω των 25 χρονών ενώ είναι η τρίτη ταχύτερη σε άνοδο χώρα στην ΕΕ. Το 23,6% του πληθυσμού ήδη απειλείται από φτώχεια και κοινωνικό αποκλεισμό ενώ το 16% του πληθυσμού το 2010 ζούσε κάτω από το όριο της φτώχειας! Κι ακόμα δεν είδαμε τίποτα!
Η Τρόικα πρότεινε περικοπές που η ΟΕΒ και οι νεοφιλελεύθεροι του ΔΗΣΥ ούτε στα πιο τρελά τους όνειρα δεν μπορούσαν να φανταστούν!
Κι’ αυτό γιατί τα μέτρα του Μνημονίου δεν αφορούν μόνο περικοπές, όπως πχ 15% στους μισθούς του δημοσίου και ευρύτερου δημοσίου τομέα και 10% στις κοινωνικές παροχές, αλλά και κατάργηση της ΑΤΑ, κατάργηση συλλογικών συμβάσεων ιδιαίτερα στον ξενοδοχειακό τομέα, πάγωμα κατώτερου μισθού στον ιδιωτικό τομέα, ενίσχυσης της μερικής απασχόλησης και στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα και ιδιωτικοποιήσεις ημικρατικών εταιριών. Τα μέτρα αυτά δεν έχουν καμία σχέση με τα δημόσια οικονομικά, ούτε θα «εξυγιάνουν» την οικονομία. θα φέρουν ακριβώς το αντίθετο! θα οδηγήσουν την οικονομία σε βαθιά ύφεση, θα μειώσουν την κατανάλωση θα αυξήσουν την ανεργία κι επομένως θα συρρικνώσουν ακόμα περισσότερο τα έσοδα του κράτους.
Ο πραγματικός και ουσιαστικός τους στόχος μέσα απ’ αυτά τα μέτρα είναι να αυξήσουν τα κέρδη του μεγάλου κεφαλαίου σε βάρος των εργαζομένων, να πάρουν όλα τα δικαιώματα από τους εργαζόμενους τώρα που του δίδεται η χρυσή ευκαιρία με τις ευλογίες της ΕΕ και της Τρόικα.
Το μνημόνιο είναι ΜΝΗΜΟΝΙΟ – δεν υπάρχουν «μαλακά» μέτρα
Αυτή τη στιγμή ζούμε ένα θέατρο του παραλόγου. Όλα τα κόμματα συναγωνίζονται ποιο θα κάνει τις «μεγαλύτερες» περικοπές.
Κανείς όμως, και προπάντων το ΑΚΕΛ που δηλώνει Αριστερά και είναι κυβέρνηση, δεν βάζει το πολύ λογικό ζήτημα: δεν φταίνε οι εργαζόμενοι για τα προβλήματα των τραπεζών γιατί λοιπόν να πληρώσουν οι εργαζόμενοι;
Η υπογραφή του μνημονίου είναι η είσοδος σε έναν φαύλο κύκλο χρέους και λιτότητας. Όσο «μαλακό» και να είναι ένα στα λόγια το Μνημόνιο, στην συνέχεια θα έρθουν κι άλλα, πολύ σκληρότερα μέτρα.
Υπάρχει άλλος δρόμος;
Ναι υπάρχει!
- Καταρχήν δεν πρέπει να υπογράψουμε το μνημόνιο, γιατί οδηγεί την κυπριακή κοινωνία σε μαζική φτώχεια, ανεργία, εξαθλίωση.
- Στο δίλημμα να πληρωθούν οι μισθοί ή το χρέος, η απάντηση από τη μεριά των εργαζομένων πρέπει να είναι καθαρή: να πληρωθούν οι μισθοί. Το χρέος δεν το δημιουργήσαμε εμείς και δεν πρέπει να το πληρώσουμε.
- Έπειτα, από τη στιγμή που έχει περάσει ήδη η πλειοψηφία των μετοχών της Λαϊκής στο δημόσιο, δηλαδή αφού με τα δικά μας λεφτά πληρώθηκαν τα ελλείμματα της τράπεζας, τότε η ιδιοκτησία και η διοίκηση της Λαϊκής πρέπει να περάσει στην κυπριακή κοινωνία. Με ποιο δικαίωμα και με ποια λογική, η κοινωνία πληρώνει τις ζημιές μιας επιχείρησης αλλά την επιχείρηση αυτή συνεχίζουν να την διοικούν οι προηγούμενοι ιδιοκτήτες, αυτοί που την οδήγησαν στην χρεοκοπία;
- Η μόνη σωστή και λογική για την κοινωνία πολιτική είναι η κρατικοποίηση της Λαϊκής να γίνει με ολοκληρωμένο τρόπο, δηλαδή χωρίς αποζημίωση στους μεγαλομετόχους και κάτω από κοινωνικό και εργατικό και έλεγχο και διαχείριση. Γιατί μόνο έτσι μπορεί να λειτουργεί για τα συμφέροντα της κοινωνίας και των εργαζόμενων των οποίων τα χρήματα χρησιμοποιήθηκαν για να σωθεί.
- Η ίδια κίνηση θα πρέπει να γίνει και για τις υπόλοιπες τράπεζες και «προβληματικές» εταιρίες ή οργανισμούς: η κρατικοποίηση τους κι όχι η προσωρινή επιδότησή τους, ειδικά αυτών που είναι ζωτικές για την οικονομία έτσι ώστε να γίνουν ξανά βιώσιμες, να απορροφήσουν την ανεργία και να λειτουργούν προς όφελος της κοινωνίας.
- Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι υπερασπιζόμαστε την σημερινή απαράδεκτη εικόνα που επικρατεί σε μεγάλα τμήματα του δημόσιου τομέα. Υπάρχει και κακοδιοίκηση, και διαφθορά, κάποιοι πληρώνονται χωρίς να δουλεύουν γιατί έχουν «συγγενή» τον υπουργό, άλλοι το παίζουν διευθυντές με υπέρογκους μισθούς. Αυτά δεν αφορούν όμως την μεγάλη πλειοψηφία των εργαζομένων, στην Παιδεία, τα νοσοκομεία, και αλλού, που δουλεύουν ευσυνείδητα. Τα κακώς κείμενα του δημόσιου τομέα όμως πρέπει οπωσδήποτε να εξαλειφθούν κι αυτό απαιτεί πλήρη διαφάνεια, κοινωνικό έλεγχο, αυστηρές ποινές, εκλεγμένες και ανακλητές διοικήσεις, χωρίς παχυλούς μισθούς και χωρίς προνόμια.
- Όλα αυτά θα πρέπει βέβαια να συνδυαστούν με την καταγγελία των αντιλαϊκών Συνθηκών της ΕΕ και των παγκόσμιων οργανισμών σε συνεννόηση, συνεργασία και κοινή πάλη με τους άλλους λαούς που βρίσκονται στην ίδια κατάσταση μέσα στην ΕΕ. Τελικός στόχος δεν μπορεί να είναι άλλος από τη δημιουργία μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας, προς όφελος των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων και όχι του κεφαλαίου, των τραπεζιτών και των κερδοσκόπων.
Αυτά τα πράγματα μπορεί να τα κάνει μόνο μια Αριστερά η οποία είναι συνεπής με τον ρόλο της στην κοινωνία. Που να παλεύει για τα δικαιώματα των εργαζόμενων και όχι του κεφαλαίου.
Δυστυχώς αυτή την Αριστερά δεν την αντιπροσωπεύει η ηγεσία του ΑΚΕΛ. Παρόλες τις τελευταίες δηλώσεις του Κυπριανού ότι «αν τα μέτρα είναι δυσβάστακτα πρέπει να σκεφτούμε να βγούμε από το ευρώ», και τις δηλώσεις του Χριστόφια ότι θα κατέβει ακόμη και στους δρόμους για την ΑΤΑ, οι πράξεις τους δείχνουν ακριβώς τα αντίθετα πράγματα. Γιατί αν πραγματικά τα πίστευαν αυτά τότε δεν θα στήριζαν τις τράπεζες εις βάρος των εργαζομένων και στη συνέχεια δεν θα κατάφευγαν στο Μηχανισμό. Δεν θα πρότειναν μέτρα λιτότητας, αλλά θα προχωρούσαν στο να εφαρμόσουν ένα εναλλακτικό πρόγραμμα ανάπτυξης και κρατικοποιήσεων προς όφελος των εργαζομένων, όπως αυτό που αναφέρουμε πιο πάνω. Αυτό όμως θα σήμαινε ότι θα έρχονταν σε ρήξη με το καπιταλιστικό σύστημα, πράγμα που έχουν αποφασίσει από την αρχή της διακυβέρνησής τους ότι δεν θα το κάνουν.
Γι’ αυτό παράλληλα με την πάλη ενάντια στην Τρόικα, το Μνημόνιο και το ντόπιο κεφάλαιο, χρειάζεται η πάλη για μια άλλη Αριστερά η οποία θα υιοθετεί ένα πρόγραμμα όπως αυτό που αναφέρουμε πιο πάνω, ένα πρόγραμμα σοσιαλιστικό. Χρειαζόμαστε μια Αριστερά που να είναι διατεθειμένη να έρθει σε ρήξη με το κεφάλαιο, και να σχεδιάσει την κοινωνία όχι με βάση τα κέρδη του 1% του πληθυσμού αλλά το κέρδος των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων – με στόχο μια σοσιαλιστική Κύπρο σε μια σοσιαλιστική Ευρώπη.
