Του Νίκου Κοκκάλη
Σε αναβρασμό βρίσκεται η Σλοβενία εδώ και τρεις εβδομάδες. Η χώρα μετράει δεκάδες διαδηλώσεις με μαζική συμμετοχή λαϊκών στρωμάτων σε όλα τα αστικά της κέντρα, που έχουν σαν στόχο την παραίτηση του πρωθυπουργού, του προέδρου, του υπουργικού συμβουλίου και μιας σειράς τοπικών αρχόντων που κατηγορούνται για σκάνδαλα, όπως ο δήμαρχος του Μάριμπορ (δεύτερης μεγαλύτερης πόλης στην χώρα) αλλά και ο δήμαρχος της Λιουμπλιάνας (ο οποίος είναι και αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης).
Βασικοί λόγοι για αυτήν την ιδιότυπη εξέγερση είναι η λιτότητα και η διαφθορά.
Γιατί στην Σλοβενία;
Η Σλοβενία ήταν η πρώτη χώρα που ανεξαρτητοποιήθηκε από την Γιουγκοσλαβία, σχετικά αναίμακτα, το 1991. Έκτοτε η οικονομία της χώρας ακολούθησε μια ανοδική πορεία που είχε σαν επιστέγασμα την είσοδο της στην ζώνη του Ευρώ, το 2007. Η Σλοβενία ήταν η πρώτη χώρα του πρώην Ανατολικού Μπλοκ που μπήκε στο Ευρώ.
Όμως το 2008 η χώρα χτυπήθηκε από την οικονομική κρίση, και τώρα χτυπιέται από ένα δεύτερο κύμα οικονομικής ύφεσης, που φαίνεται να την κάνει την επόμενη υποψήφια χώρα που θα βρεθεί στην «αγκαλιά» της Τρόικας.
Αν προστεθούν σε όλα αυτά οι χαμηλότατοι μισθοί, οι απολύσεις, η αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης και τα νέα φορομπηχτικά μέτρα αλλά και το γεγονός ότι οι σημερινοί εικοσάρηδες και τριαντάρηδες της χώρας ζουν ήδη πολύ χειρότερα από ότι η προηγούμενη γενιά (επί παραδείγματι οι περισσότεροι φοιτητές είναι πλέον αναγκασμένοι να εργάζονται για να καλύψουν τα έξοδα τους, ενώ οι προηγούμενες γενιές περνούσαν «ανέμελη φοιτητική ζωή», χάρη στη δωρεάν φοίτηση στα πανεπιστήμια, ενώ τώρα υπάρχουν ιδιαίτερα δυσβάσταχτα δίδακτρα) καταλαβαίνει κανείς γιατί η χώρα εδώ και πολύ καιρό ήταν ένα καζάνι που βράζει
Γενικευμένη οργή
Η οικονομική δυσπραγία και η χειροτέρευση του βιοτικού επιπέδου προκάλεσαν την οργή της σλοβένικης κοινωνίας. Στις 31 Νοεμβρίου έγινε η πρώτη διαδήλωση έξω από το κοινοβούλιο της χώρας. Πέντε χιλιάδες διαδηλωτές βρέθηκαν αντιμέτωποι με την αστυνομία, η οποία τους αντιμετώπισε με ιδιαίτερη βιαιότητα, με αποτέλεσμα δεκάδες συλλήψεις και τραυματισμούς.
Στις 4 Δεκεμβρίου, οι διαδηλώσεις είχαν εξαπλωθεί σε όλη την χώρα, με πιο δυναμική αυτή στο Μάριμπορ. Την ίδια ημέρα, ο δεξιός δήμαρχος της πόλης (που κατηγορείται για ανάμειξη σε οικονομικά σκάνδαλα) έφυγε για διακοπές (!) δηλώνοντας ότι δεν πρόκειται να παραιτηθεί. Όμως, μόλις την επόμενη μέρα «άλλαξε γνώμη» υπό την τεράστια πίεση των διαδηλώσεων ολόκληρης της τοπικής κοινωνίας και… τελικά παραιτήθηκε!
Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις το 54% των Σλοβένων τίθεται αναφανδόν υπέρ των διαδηλωτών, ενώ μόλις ένα 14% είναι κατά. Επίσης υπάρχει ένα μεγάλο μένος για όλο το πολιτικό σύστημα στον πληθυσμό και μια αίσθηση ότι «είναι όλοι ίδιοι».
Είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι ο πρόεδρος Παχόρ μόλις εκλέχτηκε, στις 2 Δεκέμβρη, και μερικές μέρες μετά εμφανίστηκαν αφίσες στους δρόμους, που είχαν το πρόσωπο του και από κάτω την λέξη «Τελείωσες».
Αντίστοιχες αφίσες υπήρχαν με τα πρόσωπα όλων των πολιτικών αρχηγών του κεντροδεξιού κυβερνητικού συνασπισμού, μελών του υπουργικού συμβουλίου και τοπικών αρχόντων.
Είναι όμως πολύ σημαντικό να ειπωθεί πως την ίδια στιγμή υπάρχει ένα πολύ σοβαρό πολιτικό κενό: δεν υπάρχει καμία μαζική πολιτική δύναμη της Αριστεράς που θα μπορούσε να εμπνεύσει και να δώσει πειστικές εναλλακτικές προτάσεις στους εργαζόμενους και στη νεολαία της Σλοβενίας.
Ρήγματα στα σώματα ασφαλείας;
Την ίδια στιγμή φαίνεται να υπάρχουν αντιδράσεις και εντός των σωμάτων ασφαλείας, μιας και ακούγονται δημόσια φωνές κατά της λιτότητας, κυρίως από χαμηλόβαθμους αστυνομικούς. Μάλιστα, αίσθηση προκάλεσε η ανοιχτή επιστολή που έστειλε αστυνομικός στους διαδηλωτές σε ένδειξη συμπαράστασης.
« Έγραψα αυτή την επιστολή για το καλό όλων εμάς, των απλών ανθρώπων. Θα χαμηλώσω την ασπίδα μου, θα βγάλω το κράνος μου, θα αγνοήσω εντολές, γιατί είμαι ένας από εσάς, από το λαό!
Κι όσο για την κυβέρνηση: έχετε ΤΕΛΕΙΩΣΕΙ»
Δυστυχώς, όμως, εκτός από την νεολαία μέχρι στιγμής κανένα άλλο στρώμα δεν έχει μπει οργανωμένα στην πάλη.
Ενώ στις διαδηλώσεις συμμετέχουν χιλιάδες κόσμου, στους χώρους εργασίας δεν έχουν γίνει συγκεκριμένα βήματα για κάλεσμα απεργιών και πολύ περισσότερο, για το κάλεσμα μιας εθνικής, 24ωρης κατ’ αρχήν απεργίας.
Είναι ενδεικτικό ότι η μεγαλύτερη συνομοσπονδία εργατικών συνδικάτων (ZSSS) αρκέστηκε να καλέσει πορείες διαμαρτυρίας (χωρίς απεργιακές κινητοποιήσεις) σαν «απάντηση» των εργαζομένων ενάντια στη λιτότητα. Αυτή η απόφαση βρίσκεται πολύ πίσω από τις ανάγκες της περιόδου για να αναχαιτιστούν τα μέτρα λιτότητας και περικοπών.
Μια οργανωμένη και δυναμική απεργιακή κινητοποίηση από τη μεριά του εργατικού κινήματος θα μπορούσε να οδηγήσει αυτή την εξέγερση πολλά βήματα μπροστά. Όμως, προς το παρόν κανένας φορέας, δεν προβάλλει προς τα έξω ένα τέτοιο αίτημα. Όπως σε τόσες άλλες χώρες έτσι και στη Σλοβενία αυτό που λείπει είναι ένας μαζικός, εργατικός, πολιτικός φορέας, με τα σωστά πολιτικά αιτήματα και τις μαχητικές μορφές πάλης.
