Άρθρο του Ρομπέρτο Αντεζάνα – Επαναστατική Σοσιαλιστική Εναλλακτική, τμήμα της CWI στη Βολιβία.
Τον τελευταίο καιρό η κυβέρνηση του Μοράλες στρέφεται όλο και περισσότερο ενάντια στην εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα, πραγματοποιώντας μια δεξιά στροφή στην πολιτική της, μια στροφή που ξεκίνησε πριν τρία χρόνια.
Η άνοδος του Μοράλες βασίστηκε στους λαϊκούς αγώνες
Ο Μοράλες και το κόμμα του (MAS – Κίνημα για το Σοσιαλισμό) ανέβηκαν στην εξουσία βασιζόμενοι στην υποστήριξη των λαϊκών στρωμάτων και κυρίως του ιθαγενικού πληθυσμού της χώρας.
Από το 2000 είχαν αναπτυχθεί πολλά κοινωνικά κινήματα που αμφισβητούσαν τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και αναζητούσαν μια εναλλακτική οικονομική και πολιτική πορεία. Αυτή φάνηκε να τους την προσφέρει ο Μοράλες, ο πρώτος ιθαγενής πρόεδρος της χώρας, το πολιτικό πρόγραμμα του οποίου βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στα αντινεοφιλελεύθερα και αντιμονοπωλιακά κινηματικά αιτήματα.
Διάψευση των ελπίδων
Η λαϊκή κινητοποίηση προστάτεψε πολλές φορές το Μοράλες από τις προσπάθειες ανατροπής του από το συντηρητικό κατεστημένο της χώρας. Όμως η πραγματικότητα της διακυβέρνησης του MAS διέψευσε όποιες ελπίδες υπήρχαν για βαθιά και ριζοσπαστική αλλαγή. Παρά τα θετικά βήματα που έγιναν, όπως κάποιες παροχές στους φτωχούς και τη μερική εθνικοποίηση της βιομηχανίας φυσικού αερίου, η οικονομική και κοινωνική πολιτική της κυβέρνησης βρισκόταν και βρίσκεται πολύ πίσω από τις ανάγκες που υπάρχουν.
Η ζωή της εργατικής τάξης δεν βελτιώθηκε αισθητά, η αναδιανομή της γης υπέρ των ακτημόνων και φτωχών αγροτών ποτέ δεν προχώρησε ενώ οι πολυεθνικές εταιρείες συνεχίζουν να εκμεταλλεύονται τον ορυκτό πλούτο συσσωρεύοντας τεράστια κέρδη.
Παρά τις «επαναστατικές» ρητορικές για εθνικοποιήσεις, η καπιταλιστική ιδιοκτησία παρέμεινε πανίσχυρη και η μοναδική εθνικοποίηση ήταν αυτή του ανθρακωρυχείου Χουάνμι. Η εθνικοποίηση αυτή όμως επετεύχθη μετά από μαχητικές απεργίες των εργατών οι οποίοι δέχτηκαν άγρια καταστολή και θρήνησαν 16 νεκρούς.
Πολιτική συμβιβασμού με τη Δεξιά και κοινωνικοί αγώνες
Το τελευταίο διάστημα ο Μοράλες έχει εντείνει την πολιτική συμβιβασμού με τη Δεξιά αντιπολίτευση με αποκορύφωμα την εκλογική συνεργασία του MAS με δεξιούς υποψηφίους στις πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις.
Επίσης, και το νομοθετικό του έργο κινείται στην κατεύθυνση του συμβιβασμού: απαγόρευσε τις απεργίες στο δημόσιο, περιόρισε τα συνδικαλιστικά δικαιώματα ενώ η ασφαλιστική μεταρρύθμιση που προώθησε άφησε μεγάλα κομμάτια του πληθυσμού έξω από το συνταξιοδοτικό σύστημα, ρίχνοντας μάλιστα το μεγαλύτερο βάρος της χρηματοδότησής του στους εργαζόμενους.
Όποιες αυξήσεις έγιναν στους μισθούς της εργατικής τάξης εξανεμίστηκαν από τον υψηλό πληθωρισμό. Από την άλλη εντείνει την καταστολή στα κινήματα και τους αγώνες που αναπτύσσονται ενάντια στην αντιλαϊκή του πολιτική.
Χαρακτηριστικές ήταν οι μεγάλες διαδηλώσεις που έγιναν ενάντια στην κατάργηση του πλαφόν στις τιμές του πετρελαίου, μια κατάργηση που οδήγησε σε τεράστιες αυξήσεις στην τιμή του. Μετά από τις κινητοποιήσεις, η ρύθμιση αυτή αποσύρθηκε. Κινητοποιήσεις έκαναν επίσης και οι ιθαγενείς, διαμαρτυρόμενοι για τη δημιουργία αυτοκινητόδρομου, ο οποίος εξυπηρετούσε τα μεγάλα καπιταλιστικά συμφέροντα, δίπλα στον καταυλισμό τους στην περιοχή Τίπνις[1].
Η αναζήτηση μιας εναλλακτικής πολιτικής πρότασης
Οι εξελίξεις αυτές σίγουρα έχουν απογοητεύσει ένα κομμάτι του πληθυσμού που υποστήριζε το Μοράλες.
Αυτό μπορεί να αυξήσει τη δύναμη της Δεξιάς, η οποία εντελώς υποκριτικά υποστηρίζει τους αγώνες, επιδιώκοντας εκλογικά οφέλη. Όμως μέρα με τη μέρα αναπτύσσεται σε λαϊκά στρώματα μια διάθεση για την αναζήτηση μιας ριζοσπαστικής διεξόδου.
Οι κατακτήσεις της επί Μοράλες εποχής, όσο κι αν είναι περιορισμένες, δεν πρέπει να χαθούν. Σημάδια ανάπτυξης αντικαπιταλιστικής συνείδησης εντοπίζονται κυρίως στους βιομηχανικούς εργάτες και τους ανθρακωρύχους, οι οποίοι στο τελευταίο συνέδριο του συνδικάτου τους, έθεσαν το ζήτημα της αναγκαιότητας δημιουργίας ενός πολιτικού φορέα της εργατικής τάξης.
Και πράγματι, αυτό είναι το πρόβλημα. Η εργατική τάξη της Βολιβίας, μέχρι σήμερα, δεν έχει καμιά οργανωμένη πολιτική εκπροσώπηση. Ένα επαναστατικό εργατικό κόμμα με μαζική απήχηση θα μπορούσε να οργανώσει και να δώσει πολιτική κατεύθυνση στους συνδικαλιστικούς και κοινωνικούς αγώνες και, συμμαχώντας με τους φτωχούς αγρότες και τους ιθαγενείς, να βάλει ως στόχο το χτίσιμο μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας, η οποία είναι η μόνη που μπορεί να δώσει πραγματική λύση στα προβλήματα των λαϊκών στρωμάτων και να βελτιώσει το βιοτικό τους επίπεδο.
_______________________
